Lễ cưới người Giẻ - Triêng trong lòng Thủ đô Hà Nội
Thứ tư, 10:44, 26/06/2024Đỗ Quyên/VOV4
VOV4.VOV.VN - Sinh sống tại Đại ngàn Tây Nguyên, người Giẻ- Triêng còn giữ được nhiều nét văn hóa đặc sắc. Chúng ta cùng đến với lễ cưới truyền thống của đồng bào dân tộc Giẻ - Triêng (nhánh Triêng) thôn Đăk Răng, xã Đăk Dục huyện Ngọc Hồi, Kon Tum vừa được tái hiện tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội.
Trích đoạn Lễ trao của hồi môn trong đám cưới của người Giẻ - Triêng (nhánh Triêng) tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam
Theo quan niệm của người Triêng, lễ cưới hỏi là dấu mốc quan trọng trong chu trình sinh sống và trưởng thành của mỗi con người. Từ xa xưa, phong tục hôn nhân của người Triêng đã rất văn minh: một vợ, một chồng, chung thủy.
Đám cưới người Triêng không thể thiếu người mai mối. Họ đóng góp một phần rất quan trọng trong các nghi lễ.
Người mai mối còn có trách nhiệm rất lớn trong việc sẽ là người đại diện, bàn bạc với gia đình 2 bên mọi việc từ lễ hỏi cho đến lễ cưới, cũng là người hòa giải 2 bên gia đình khi gặp chuyện khúc mắc, bất đồng với nhau...
Hôn nhân người Triêng theo mẫu hệ. Nhà gái đi hỏi chồng cho con. Sau khi tìm được chàng trai ưng ý, bố mẹ cô gái (trái) sẽ bàn bạc với ông mối, bà mối (phải) về việc đi ướm hỏi nhà trai
Ông mối, bà mối được chọn lựa phải là người uy tín, khéo ăn, khéo nói, biết phong tục tập quán
Mối đến đặt vấn đề với gia đình nhà trai. Được gia đình chấp thuận, mối sẽ về nhà gái báo tin để gia đình nhà gái tiến hành bước ăn hỏi
Đám hỏi diễn ra long trọng khi có họ hàng thân thích của cô gái tham gia. Tuy nhiên, lễ ăn hỏi lần này sẽ được tiến hành ban đêm, không có sự hiện diện của người ngoài. Họ quan niệm: làm vậy để tránh lời gièm pha, đàm tiếu, tránh ảnh hưởng đến hạnh phúc lứa đôi.
Dưới sự chủ trì của ông mối, bà mối, hai bên thông gia thống nhất cho đôi trẻ về chung một nhà. Đôi trai gái ăn cơm, uống rượu làm phép
Đặc biệt, tại lễ ăn hỏi sẽ diễn ra nghi thức cắt tiết gà, chính thức công nhận con dâu trong gia đình, nhận nhà gái làm thông gia. Con gà được chọn là gà mái.
Cô dâu, chú rể ăn cơm làm phép
Tới lượt hai bên gia đình chung vui
Chưa dừng lại ở đó, sau đám hỏi của nhà gái, nhà trai sẽ sang bên nhà gái làm lễ cắt tiết gà trống, chính thức nhà gái công nhận chàng trai là rể trong nhà. Các nghi thức cũng diễn ra tương tự như lần ăn hỏi mà nhà gái đã tiến hành bên nhà trai. Sau lần này, hai bên sẽ chọn ngày tổ chức đám cưới
Lễ cưới của người Giẻ - Triêng thường được tổ chức vào tháng 11 đến tháng 12 hàng năm khi cả làng đã thu hoạch xong vụ mùa của gia đình và ăn cơm mới. Để chuẩn bị cho lễ cưới, cô gái sẽ cùng với những người bạn của mình lên rừng lấy củi để làm củi hứa hôn. Những bó củi được chẻ tại chỗ, đều đặn, đẹp mắt rồi chuyển về nhà gái chất thành đống chờ ngày chuyển sang nhà trai.
Ngày cưới đã đến, trước khi sang nhà trai làm đám cưới, mẹ cô dâu sẽ thực hiện nghi thức bổ củi. Điều này mang hàm ý lời mẹ dặn con gái mình: siêng năng, chịu khó, ngoan hiền, hiếu thảo
Cô dâu cùng đoàn nhà gái mang củi hứa hôn sang nhà trai. Đây là món quà của con dâu dành cho gia đình nhà chồng. Nó cũng thể hiện sự khéo léo, đảm đang, tháo vát của cô gái.
Ngày nay, phong tục củi hứa hôn trong cộng đồng dân tộc Giẻ - Triêng được thực hiện mang tính tượng trưng. Trong mỗi dịp cưới hỏi của các cặp vợ chồng trẻ, nhà gái chỉ cần chuẩn bị 10 đến 15 bó củi để cô gái cõng về nhà chồng. Việc làm này được đưa vào nội dung của hương ước trong các buôn làng, qua đó vừa giữ được tập tục văn hóa của dân tộc, vừa bảo đảm không chặt củi phá rừng, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển cây rừng. Bên cạnh củi nhà gái còn mang thổ cẩm, rượu,...
Đám cưới linh đình tổ chức bên nhà trai. Xưa kia, nhà nào giàu có còn mổ trâu thết đãi thông gia. Trong khi mọi người ăn uống, chung vui, mẹ chồng sẽ tự tay mình khoác tặng con dâu tấm thổ cẩm thể hiện tình cảm của mình.
Mẹ vợ cũng choàng tặng chàng trai tấm thổ cẩm bày tỏ nỗi mừng vui khi có rể quý
Hai mẹ cùng nhau hát đối đáp bày tỏ niềm vui làm thông gia cùng nhau, cũng như có những lời dặn dò hai con trên con đường trưởng thành, có cuộc sống mới. Bảo ban hai con phải biết vun vén hạnh phúc gia đình.
Dân làng, họ hàng hai bên mừng vui trong men say, trong những nhịp chiêng, nhịp trống chúc phúc cho gia đình và đôi trẻ.
Du khách cùng đồng bào các dân tộc hoạt động tại làng chung vui với đồng bào dân tộc Giẻ - Triêng trong ngày vui tái hiện lễ cưới
Viết bình luận