VOV4.VOV.VN - Tại làng văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam, lễ hội mừng lúa mới của người Mạ ở Bảo Lâm, Lâm đồng được tái hiện theo nghi thức tổ chức trong khuôn khổ một gia đình.
Nghệ nhân K'brèm chuẩn bị lễ vật cho lễ mừng lúa mới. Ảnh: Hải Yến
Lễ Nhô Rhe – Lễ hội mừng lúa mới của người Mạ ở Bảo Lâm, Lâm Đồng thường được tổ chức vào tháng 12 âm lịch hàng năm sau khi lúa đã mang về kho, thóc chất đầy nhà. Đây là nghi lễ có ý nghĩa hết sức quan trọng trong đời sống tâm linh của người Mạ, là sự bày tỏ lòng biết ơn đối với các thần linh đã ban mùa no ấm. Và đây cũng là dịp để cố kết gia đình, dòng họ, bon làng.
Trước khi diễn ra lễ mừng lúa mới, gia đình sẽ mời già làng, con cháu, người thân về dự. Lễ vật cúng đã được chuẩn bị tươm tất, bao gồm: cây nêu, nhà kho, rượu cần, trứng, cơm mới, đọt mây, nước trắng và đặc biệt là gà một con vật hiến sinh không thể thiếu.
Lễ mừng lúa mới có thể tổ chức trong phạm vi một cộng đồng, một dòng họ, hay một đại gia đình. Theo đó sẽ có các lễ vật tương ứng như ăn trâu, heo, dê, gà. Điều đó còn tùy thuộc vào điều kiện kinh tế. Trong nghi thức lễ của người Mạ, cây nêu là một trong những thành tố hết sức quan trọng vì là nơi để thần linh trú ngụ và hưởng vật hiến tế. Còn cây nêu, tức là thần còn ở đó. Trong lễ mừng lúa mới bắt buộc phải có.
Cây nêu, nhà kho, rượu cần, trứng, cơm mới, đọt mây, nước trắng và đặc biệt là gà - một con vật hiến sinh không thể thiếu. Ảnh: Hải Yến
Kho lúa dựng cạnh cột nêu
Ghè rượu thơm đã được cắm cần. Ảnh: Hải Yến
Tù và nổi lên, cuộc lễ bắt đầu, báo cáo Yang, thần linh và thông báo với buôn làng gần xa về việc tổ chức lễ hội. Ảnh: Hải Yến
Già làng khấn cầu cho chủ nhà làm ăn ngày càng được nhiều ngô lúa, heo gà, con cháu được mạnh khỏe, buôn làng được cái no, cái ấm. Ảnh: Hải Yến
Trong khi thầy cúng và chủ nhà làm lễ, đội chiêng, trống đánh rộn vang cùng điệu múa của những cô gái như thúc giục mọi người cùng vui cuộc lễ.
Thầy cúng và chủ nhà cắt tiết gà, bôi huyết lên đầu mọi người, lên con cháu cầu mong khỏe mạnh. Ảnh: Hải Yến
Lần lượt từng người hân hoan nhận lời chúc phúc. Ảnh: Hải Yến
Huyết được bôi lên chiêng, trống, nhà kho, cây nêu . Rượu cần được khai ché hòa chung với tiết gà để bôi lên các vật thiêng cũng như dụng cụ sinh hoạt và lao động sản xuất. Ảnh: Hải Yến
Cuộc lễ kết thúc , dân làng cùng vui hội múa hát
Điều đặc biệt là cả nhà cùng nghe lời dặn dò của già làng qua điệu hát dân ca R’tắp R’ting: con cháu phải sống ngoan hiền và gìn giữ phong tục, tập quán cha ông để lại.
Cuộc vui diễn ra thâu đêm suốt sáng bên tiếng cồng, tiếng chiêng, uống rượu cần và thưởng thức những món ẩm thực dân gian truyền thống để quên đi những nỗi nhọc nhằn đã qua. Lễ Nho Rhe góp phần giúp đồng bào Mạ nâng cao ý thức giữ gìn bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống, phát huy tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng.
Viết bình luận