Hôn nhân cận huyết là một trong những nguyên nhân có thể gây ra bệnh tan máu bẩm sinh, vì bệnh này di truyền do gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể thường. Những người khỏe mạnh đều có khả năng mang gen bệnh. 

16h, tại Trung tâm thalasamia, Viện Huyết học truyền máu Trung ương, tập trung rất nhiều người. Họ đến nghe về bệnh tan máu bẩm sinh. Họ thường ở độ tuổi từ 18-45, chủ yếu là các sản phụ, người nhà hoặc các bạn trẻ trong độ tuổi kết hôn. Mỗi ngày trung bình có khoảng 30-40 cặp vợ chồng hoặc người bệnh đến để được tư vấn. 

Nghe bác sĩ tư vấn về cách phòng tránh bệnh tan máu bẩm sinh

Bác sỹ Vũ Hải Toàn, Phó giám đốc Trung tâm thalasamia, cho rằng tỷ lệ mắc căn bệnh tan máu bẩm sinh ở con của những cặp vợ chồng kết hôn cận huyết rất cao. Nếu không có những biện pháp tuyên truyền, vận động hiệu quả thì nguy cơ bùng phát căn bệnh này là rất lớn. Nguy hiểm hơn, nó còn di truyền sang các thế hệ tiếp theo “cứ khi hai người mang gen gặp nhau thì xác suất sinh ra con bị bệnh là 25%”.

Những buổi tư vấn tại trung tâm thalasamia đã giúp cho các bạn trẻ thông tin về căn bệnh để có thể có những quyết định trước khi kết hôn. Một bạn trẻ, sau buổi tư vấn, cho biết: “Em đi khám sức khỏe định kỳ, bác sỹ tư vấn cho em lên đây. Mình cũng phải nghe để mình lường trước các hậu quả, trước khi kết hôn em sẽ đưa người yêu em đi xét nghiệm để biết xem cô ấy có mang gen bệnh hay không”

Chị Bùi Thị Diễn, người Mường ở Hòa Bình, mang thai được 6 tháng, bồn chồn chờ được tư vấn. Cách đây mấy hôm, bác sỹ bảo hồng cầu của chị nhỏ, kèm theo chứng thiếu máu, nên cần phải xét nghiệm. Dù đường xa, chị vẫn tới để được tư vấn và chờ chẩn đoán về bệnh tình của mình.

Theo bác sỹ Toàn, những người mang gen tan máu bẩm sinh chủ yếu sống ở vùng sâu, là người dân tộc thiểu số, bởi họ còn thiếu thông tin, không có được sự hỗ trợ cần thiết từ các bệnh viện tuyến cơ sở. Chính vì thế, trong 3 năm qua, Trung tâm đã tổ chức các buổi tư vấn miễn phí và nhóm đối tượng được ý chú nhất là bà con các dân tộc thiểu số về đây chữa bệnh. Trung tâm đã chẩn đoán được gần 400 trường hợp các em bé có nguy cơ trở thành bệnh nhân tan máu bẩm sinh. 

Ngoài việc tổ chức những buổi tuyên truyền, tư vấn trực tiếp cho bệnh nhân và người nhà khi đến chữa bệnh, Viện huyết học truyền máu Trung ương đang có kế hoạch phổ biến rộng rãi những thông tin cơ bản về căn bệnh tan máu bẩm sinh, nguyên nhân và hệ lụy để mọi người biết cách tự phòng tránh.

Bác sỹ Vũ Hải Toàn, Phó giám đốc trung tâm thalasamia kiến nghị Bộ y tế và Bộ thông tin truyền thông cần xây dựng nhiều mô hình truyền thông, nhằm lan tỏa thông tin về bệnh tan máu bẩm sinh và hệ lụy của nó, qua nhiều hình thức, thậm chí đưa vào hệ thống giáo dục để các em đến tuổi xây dựng gia đình biết căn bệnh này, sẽ tự sàng lọc căn bệnh này.

Nước ta có trên 10 triệu người mang gen bệnh tan máu bẩm sinh; hơn 2 vạn người đang bị bệnh thể nặng và rất nặng, đang điều trị thường xuyên tại các bệnh viện. Mỗi năm, phải dành 2.000 tỉ đồng cho các khoản chi phí điều trị căn bệnh này. Người mắc bệnh chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, như Ê đê (40%), Tày, Nùng (22%).

Việt Phú/VOV4