Từ trung tâm xã Quảng Thành vào tiểu khu 1690 do Ban quản lý Rừng phòng hộ Gia Nghĩa quản lý, hơn 20 km, chủ yếu đường rừng. Tại đây có một khu dân cư đông đúc, với khoảng 2.000 người sinh sống. Đây là những hộ dân ở phía Bắc di cư tự do vào từ khi thành lập tỉnh Đắc Nông.

Gần 15 năm sinh sống tại đây, các hộ dân này thường xuyên phá rừng làm nương rẫy, săn bắt động vật hoang dã và sang nhượng đất lâm nghiệp trái phép. Nhưng cuộc sống của bà con vẫn hết sức khó khăn.

Anh Sùng A Đại cho biết, trước đây, bà con chủ yếu đi làm thuê khuân vác, kéo gỗ cho người khác ở ngoài vào khai thác, rồi phát rừng làm rẫy và đi săn bắt. Nhưng từ khi chính quyền vào tuyên truyền, vận động, không còn xảy ra tình trạng đó nữa.

“Rừng giờ này cấm thẳng rồi nên mình không được phép và không dám làm nữa. Hai vợ chồng mình cứ khi gạo hết là đi làm thuê để mua gạo, muối, mì chính về ăn; đi kiếm việc khác làm để kiếm thêm tiền mua các thứ cho con như đi phát cỏ cà, cào bồn, bỏ phân cho người ta” – anh Đại bảo.

Những ngôi nhà của người dân di cư nằm lọt trong tiểu khu 1690

Ông Sùng A Tú, Trưởng thôn Nghĩa Lợi, xã Quảng Thành, thị xã Gia Nghĩa, cho biết, riêng thôn nàycó hơn 200 hộ di cư từ các tỉnh miền núi phía Bắc vào sinh sống. Một thời gian dài khi mới thành lập tỉnh, khu vực này chưa hình thành đơn vị hành chính, dân di cư tự do vào ở trong rừng, nên rất khó quản lý.

Những năm gần đây, UBND xã và ngành chức năng đẩy mạnh tuyên truyền, giao nhiệm vụ cụ thể cho trưởng thôn trong việc quản lý dân cư, cấm mọi hành vi xâm phạm đến rừng và đất rừng. Gia đình Trưởng thôn Sùng A Tú gương mẫu đi đầu, chỉ canh tác lúa nước, làm vườn quanh nhà và chăn nuôi bò, nhưng cuộc sống đã ổn định.

Chính quyền địa phương thường xuyên thăm hỏi bà con

Ông Phạm Mạnh Hồng, Phó trưởng Công an xã Quảng Thành, cho biết: Địa phương hiện đang quản lý hơn 900 ha rừng các loại. Trước đây, tình trạng phá rừng nương rẫy và sang nhượng đất đai trái phép diễn ra thường xuyên. Chỉ tính trong 3 năm từ 2014 - 2016, hơn 100 ha rừng bị phá, chủ yếu do bà con phá rừng để làm nương rẫy.

Chính quyền và ngành chức năng tổ chức tuyên truyền và yêu cầu các hộ dân ký cam kết “ba không với rừng”: Đó là không phá rừng, không săn bắn động vật rừng và không sang nhượng đất rừng. Mưa dầm thấm lâu, bà con dần không vi phạm như trước nữa.

Xã Quảng Thành có gần 5.000 nhân khẩu, trong đó có trên 2.000 nhân khẩu là đồng bào dân tộc thiểu số di cư tự do. Hai năm nay, để quản lý tốt hình hình dân di cư tự do, xã đã có thêm hai thôn được thành lập à Nghĩa Thắng và Nghĩa Lợi. Chính quyền xã thường xuyên cắt cử cán bộ xuống địa bàn thăm hỏi, hướng dẫn bà con sản xuất, chăn nuôi. Cuộc sống của người dân từng bước cải thiện, không còn phá rừng như trước đây.

Hoàng Qui/VOV-Tây Nguyên