Gương mặt bầu bĩnh, ánh mắt trong sáng và nụ cười luôn tươi tắn trên môi - Tẩn Mý Dao gây được thiện cảm với tất cả những ai tiếp xúc với cô tại hội nghị xúc tiến thương mại của tỉnh Lai Châu, tại Hà Nội. Gian hàng của Tẩn Mý Dao được bày biện đủ các loại thảo dược, các sản phẩm bản địa. Nhưng có lẽ ấn tượng với khách tham quan nhất là các sản phẩm thuốc tắm mang tên Mý Dao, bởi bao bì bắt mắt và sự giới thiệu say sưa về công dụng của sản phẩm từ chính cô gái Dao hoạt bát, nhanh nhẹn ấy.

Mý Dao cho biết, thuốc tắm người Dao đã được rất nhiều người biết đến về công dụng chữa và điều trị đau nhức xương khớp và rất tốt cho phụ nữ sau sinh.. Thế nhưng để nó phát duy tốt dược tính, Mý Dao đã nghiên cứu và tìm tòi và bằng vốn kiến thức từ trường đại học Tây Bắc, cô đã cho ra đời sản phẩm riêng của mình. Đây cũng chính là mô hình khởi nghiệp hiện tại của cô gái sinh năm 1985 này. Có lẽ mọi thứ đến với cô cũng hồn nhiên như chính những cây thuốc nơi rẻo cao Sìn Hồ.

Mý Dao giới thiệu sản phẩm tại Hà Nội.

Tẩn Mý Dao cho biết, vì đam mê với cây thuốc từ nhỏ nên cô cũng quyết tâm theo đuổi ngành nông học và cánh cửa của trường Đại học Tây Bắc đã chào đón cô sinh viên người Dao đầy năng lượng này. Sau 4 năm học, cô đã chuẩn bị cho mình một hành trang đủ để vững bước về làm bạn với cây thuốc nơi Sìn Hồ xa xôi. Nhưng đối với hầu hết các bạn trẻ việc lập thân, lập nghiệp không hề đơn giản và Mý Dao cũng vậy, bao khó khăn, vất vả đều bủa vây cô sơn nữ này, song chính những khó khăn ấy lại làm cho cô thêm mạnh mẽ và quyết tâm hơn.

Vậy là sau hơn 10 năm với biết bao nỗ lực, Tẩn Mý Dao đã cho ra đời sản phẩm thuốc tắm lấy luôn tên của cô là Mý Dao. Bài thuốc là sự kết hợp của những giá trị bản địa cùng với những kiến thức khoa học, nên sản phẩm thuốc tắm Mý Dao đã được khách trong và ngoài tỉnh biết đến. Ước mơ của cô gái trẻ Tẩn Mý Dao đã thành hiện thực khi HTX mang tên của cô đã đi vào hoạt động, với tên gọi HTX Mý Dao được đặt ngay tại  Khu 1 thị trấn Sìn Hồ, huyện Sìn Hồ, nơi mà khách du lịch cũng thường xuyên ghé thăm.

Sản phẩm thuốc tắm phong tê thấp của Mý Dao. 

HTX Mý Dao có 7 thành viên, đều là những người trẻ đam mê với các bài thuốc dân gian. Ngoài sống với đam mê thì thu nhập cũng đủ để họ thực hiện nốt những ước mơ.

Hiện tại, HTX Mý Dao có sản phẩm phong tê thấp gia truyền dạng ngâm, đã đạt Occop 3 sao của tỉnh Lai Châu. Bên cạnh đó, còn có phong tê thấp dạng uống đã được sở y tế cấp giấy chứng nhận và lưu hành. Trong thời gian tới, ngoài việc đẩy mạnh việc xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, Mý Dao cho biết: sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm nhiều bài thuốc gia truyền nữa, để làm sao vừa bảo tồn các bài thuốc, và hơn thế là lại tạo được thu nhập cho gia đình, cho bà con dân tộc sống xung quanh.Ý thức được việc bảo tồn nguồn gen quý của các cây dược liệu địa phương, Tẩn Mý Dao đã có nhiều công trình nghiên cứu, mà nổi bật trong số đó chính là đề tài “Nhân giống cây lá tắm bằng giâm hom” tức là giâm cành vào trong bầu đất, sau khi phát triển thành cây mới đem ra trồng. Theo Mý Dao thì bà con ở địa phương mình thường thu hái cây lá tắm từ rừng đem về trồng trong vườn, vừa tốn giống, tỷ lệ sống không cao. Có nơi đào gốc cây về trồng dưới cây ăn quả hoặc bờ dậu, cây dễ bị tổn thương, tỷ lệ sống thấp, 10 cây chỉ 2 - 5 cây sống được. Thay vì dùng phương pháp thủ công như người dân đang làm, bằng cách áp dụng khoa học kỹ thuật có thể tạo ra số lượng lớn hom giống mà không tốn tiền vật liệu giống”. “Nếu người dân đào gốc lá tắm từ trong tự nhiên mang về trồng, chưa chắc đã sống được, tỷ lệ sống thấp, 10 cây chỉ 2 - 5 cây sống được.Trong khi từ một gốc Dao có thể nhân được 20 - 100 hom giống. Nhân giống bằng giâm hom có thể tạo ra hàng loạt cây giống giá thành thấp để cung cấp cho người dân trồng. Nguồn dược liệu nếu không biết khai thác tốt, khai thác có hiệu quả thì rồi cũng hết, vậy nên trăn trở lớn nhất với Tẩn Mý Dao và ban lãnh đạo HTX là thu hút người dân tham gia, bởi sẽ tận dụng được đất đai, nhân lực mà hơn hết cũng tạo cơ hội việc làm nâng cao đời sống cho bà con. HTX Mý Dao đã liên kết 3 xã lân cận, trong đó mỗi xã cũng có từ 30-40 hộ tham gia trồng dược liệu. Giám đốc HTX Mý Dao Giàng Xuấn Cường cho biết, việc liên kết này sẽ là cách để bảo tồn nguồn dược liệu tốt nhất và cũng đảm bảo được nguồn dược liệu cho sản xuất của HTX

Sau một thời gian triển khai bằng phương pháp giâm hom, kỹ thuật này đã tạo giống cây trồng mới cho người dân, từ đó nâng cao hiệu quả của công tác bảo vệ và phát triển rừng, góp phần chăm sóc sức khỏe cộng đồng, phát huy tiềm năng du lịch sinh thái của vùng. Đây là một hướng đi hoàn toàn mới của HTX Mý Dao vừa phát triển kinh tế lâm nghiệp, phát triển cây dược liệu. Nhờ vào đề tài này Tẩn Mý Dao đã được giải khuyến khích Hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc năm 2014 - 2015 do Hội Khoa học - Kỹ thuật VN tổ chức. Đề tài được chọn là một trong 76 công trình, giải pháp sáng tạo khoa học công nghệ tiêu biểu, được vinh danh trong sách vàng sáng tạo VN 2016 do MTTQ VN và Bộ Khoa học - Công nghệ tổ chức.

Việt Phú/VOV4