Vào những ngày tháng 10 lịch sử của 70 năm về trước, khi tiếng súng của chiến dịch Tây Bắc vang lên, cũng là lúc quân và dân Phù Yên nhất tề nổi dậy chiến đấu.

Nằm ở vị trí quan trọng, nơi tiếp giáp với vùng trung du, cầu nối giữa khu vực Tây Bắc với Việt Bắc, huyện Phù Yên được Khu ủy Tây Bắc, Tỉnh ủy Sơn La xác định vai trò quan trọng trong chiến dịch Tây Bắc năm 1952.

Trong đợt 1 của Chiến dịch, hướng tấn công của bộ đội là phân khu Nghĩa Lộ và tiểu khu Phù Yên. Tại Phù Yên, các đơn vị thuộc Đại đoàn 316, cùng sự phối hợp chặt chẽ của bộ đội địa phương và dân quân du kích đã tấn công tiêu diệt các đồn địch.

Ngày 18/10/1952, bộ đội chủ lực và dân quân địa phương tập trung bao vây, tấn công đồn Mo - đầu não của thực dân Pháp đóng tại châu Phù Yên. Sau gần 1 giờ chiến đấu, các đơn vị Trung đoàn 98 (Đại đoàn 316) đã phá vỡ toàn bộ bộ máy quân sự và hệ thống chính quyền tay sai, bắt sống nhiều binh lính địch, trong đó có cả châu uý và quan ba Pháp chỉ huy tiểu khu. Đồn Mo thất thủ, Phù Yên hoàn toàn được giải phóng.

Thiếu tướng Lò Văn Nhài, Nguyên Phó Tư lệnh Chính trị Quân khu 2 cho biết: Đồn Mo vô cùng kiên cố, đánh bằng chiến thuật hiện đại cũng rất khó. Nhưng dựa vào lòng dân, với quyết tâm quân dân một lòng, được nhân dân ủng hộ, giúp đỡ, tiếp tế từ lương thực, tải đạn, dân ủng hộ hết long nên chúng ta đã làm cho Đồn Mo phải thất thủ.

70 năm sau ngày giải phóng, đặc biệt trong 35 năm đổi mới, từ một huyện nghèo với khó khăn chồng chất, Phù Yên nay đã khoác lên mình diện mạo mới. Không chỉ nổi tiếng với cánh đồng Mường Tấc - một trong bốn vựa lúa lớn và đẹp nhất miền Tây Bắc, Phù Yên còn là mảnh đất trù phú với 4 tiểu vùng kinh tế phát triển mạnh mẽ và sôi động.

Nếu như thị trấn Phù Yên và các xã vùng Huy tập trung thâm canh lúa nước, phát triển các cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng, thương mại dịch vụ; các xã vùng Mường nay phủ kín màu xanh cây ăn quả, gắn với chuỗi giá trị hàng hoá, chăn nuôi đại gia súc. Còn tại vùng lòng hồ sông Đà đã hình thành nhiều HTX thuỷ sản, phát triển nghề nuôi cá lồng...

Đến nay, Phù Yên có hơn 340 ha lúa hữu cơ, nổi bật với sản phẩm Gạo Phù Yên được cấp chứng nhận nông nghiệp hữu cơ diện tích 130 ha; có 2.500 ha cây ăn quả các loại, trong đó Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu “Cam Phù Yên”; hơn 700 lồng cá với sản lượng 1.100 tấn/ năm. Các HTX được hình thành, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, tạo việc làm, nâng cao đời sống, kinh tế cho người dân.

Năm 2016, HTX dịch vụ nông nghiệp Mường Tấc thành lập và triển khai mô hình sản xuất rau, củ, quả an toàn theo hướng hữu cơ, liên kết với gần 50 hộ nông dân các xã, doanh thu bình quân 2 tỷ đồng/ năm.

Ông Phạm Văn Ba, Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Mường Tấc, cho biết: Được sự hỗ trợ tích cực của cấp ủy, chính quyền huyện, hợp tác xã đã mạnh dạn đầu tư một số mô hình như trồng dưa lưới, bầu, bí xuất bán cho các thị trường khó tính, trong đó có Hà Nội. Huyện cũng tích cực giúp đỡ chúng tôi mở rộng mô hình sang các xã lân cận.

Từ năm 2018, Phù Yên được công nhận là huyện thoát nghèo. Kinh tế - xã hội ngày một phát triển, bộ mặt đô thị, nông thôn có sự phát triển vượt bậc, 9 xã đạt chuẩn nông thôn mới; nhiều năm qua huyện luôn duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế khá. Cấp uỷ, chính quyền và nhân dân Phù Yên quyết tâm xây dựng Phù Yên thành huyện phát triển khá của tỉnh Sơn La.

Ông Nguyễn Viết Hưng, Bí thư huyện ủy Phù Yên cho biết: Để hiện thực hóa mục tiêu đề ra, Ban chấp hành Đảng bộ huyện đã xác định 3 khâu đột phá: Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu tình hình mới; Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với nông nghiệp hữu cơ; Đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội theo hướng đồng bộ. Trên cơ sở đó, huyện xây dựng 9 đề án và cụ thể hóa bằng các chương trình, kế hoạch hàng năm, phân công trách nhiệm cụ thể để lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện.

70 năm đã trôi qua, nhưng giá trị lịch sử của sự kiện giải phóng Phù Yên còn trường tồn mãi với thời gian. Không chỉ kết thúc cuộc chiến đấu đầy hy sinh, gian khổ để giải phóng quê hương, đó còn là mốc son chói lọi, mở màn cho thắng lợi của phong trào cách mạng toàn tỉnh Sơn La nói riêng và cổ vũ tinh thần chiến đấu anh dũng của quân dân toàn khu, tạo đà cho nhiều thắng lợi vẻ vang. Phù Yên hôm nay với diện mạo mới, sức sống mới, đang cùng với các huyện, thành phố xây dựng tỉnh Sơn La phát triển xanh, nhanh, bền vững./.

Cùng xem một số hình ảnh về Phù Yên hôm nay

Nhân dân các xã vùng Mường phủ xanh đồi núi bằng cây ăn quả, trong đó có đặc sản cam Phù Yên.

Các xã vùng lòng hồ sông Đà khai thác tiềm năng, lợi thế để nuôi trồng thủy sản.

Nhiều hợp tác xã được thành lập, liên kết, thực hiện mô hình nuôi cá lồng trên lòng hồ thủy điện.

Phù Yên đã có khu công nghiệp ứng dụng công nghệ cao

Huyện Phù Yên cũng tập trung xây dựng các sản phẩm OCOP, đặc sản vùng miền, giới thiệu, quảng bá và tiêu thụ tại nhiều thị trường trong và ngoài tỉnh.

Lê Hạnh/VOV Tây Bắc