
Ki Pah-Xiềng páu khàu quai khòng côn Ê đê
Ki pah đảy dệt té khàu quai thấc thuổn lang-tàng chương cạt kiên cắp puồng kìn đơi dú, dệt dượn khòng côn dần. Toi quam Ê đê Ki lỏ khàu, pák lỏ tốp. Côn páu khàu quai é páu pền xiềng xùng xưa đảy àu nịp mư pượng sại ốt hu tang pài lèm xìa, lẹo àu mư pượng khoà tốp xắư tang hu nhắư tang hùa, cọ dệt pền xiềng dỏn mo.
Vạy dệt ók đảy khàu quai xiềng muôn, côn chang dệt cọ đảy coi dệt nằm chăm nẻn, đảy hụ chảnh chương vạy dệt cánh kỹ thuật đảy chiên cái hai vạy té chua pảu đơi pú ma. Pi nọng lâng lựa àu khàu quai thấc thuổn lang, nà mẳn, báu ték nhính, lằng nặn cọt pẹk, xíu pền hu tang cuồng. Côn hụ chang Y Dăk Niê( Aê H’Nhăm), dú nẳng buôn Sút Mđưng, xã Cư Suê, huyện Cư M’ầ, tỉnh Đắk Lắk hẳư hụ, ngon quyết định xiềng khòng khàu quai chính lỏ vịa chắp lịn cáy dệt té mạy póng báu cọ mạy chình nẳng bón vạy páu.
“ Chơ nhăng nọi, khỏi hền ải pú cánh ải lung khòng chảu àu khéo hạ mạy cuồng pá ma dệt bón vạy páu, lịn khòng Ki pah đảy dệt té mạy póng cánh xủ phẩng vạy chắp xắư khàu quai hẳư mẳn. Té chạu kipah đảy páu nẳng hay, nẳng cuồng buôn lỏ chuốp cấm báu hẳư páu. Khạy cọ đảy chóng hanh bók hẳư lụk làn cuồng buôn vạy ki pah báu chuốp mụt luội xìa”.
Cuồng pưng chu dệt hịt cống sơ khuồn tồ chạng, ki pah đảy đù xương xểm xài cái diên cắp chảu nặm chảu đìn, thánh thân cụm cuồm hẳư pưng tồ chạng cánh pi nọng bản khuống. Xiềng ki pah nhăng lỏ xiềng páu khék hà tọp hôm pi nọng bản khuống, xiềng páo chơ mi khék ma dàm bản, họt xiềng páo hiểm hại té pá ké đồng luồng, tênh mết pọm đảy chiên páo cài xiềng páu khàu quai nặn. Côn hụ chang Y-Du Ê Ban( Âm Đam), buôn Sút Mđưng, xã Cư Suê, huyện Cư M’Ga, tỉnh Đắk Lắk hẳư hụ tứn:
“ Khỏi nghin pưng côn ké tô lau, té chạu côn Ê đê páu khàu quai cuồng chơ mi vịa cận hà. Cốc khoẹ lỏ cuồng pàng dệt lang côn hăng mi nhất buôn chí đảy khả quai cống sơ chơ mết xìa chơ đảy cài 70 pì táo khửn. Thứ 2 lỏ côn đảy cống sơ cánh dệt đảy khẳng tắng hy Kpan nưng. Chơ dệt hịt hàm tắng hy kpan chí đảy páu khàu quai, tống páo khù muôn hòm hẳư chu côn cuồng bản khuống pọm hụ”.
Puồng kìn đơi dú mả khày, vịa páu khàu quai cọ nọi pày. Pưng côn hụ dệt, hụ páu kipak cọ nọi pày, kỹ thuật ló khàu quai khòng côn Ê dê cọ mi xương chí chuốp mụt luội xìa. Côn hụ chang Y –Trinh Êban ( Aê Yuôm), dú nẳng buôn Mđưng, xã Cư Suê, huyện Cư M’Ga, tỉnh Đắk Lắk hẳư hụ:
“ Vạy dệt đảy Ki pah cọ dạk lài, pưng côn thảu ké hụ chảnh ma kipah cọ chắng dệt đảy thồi, pưng côn nóm cằm cọ báu dệt đảy. Khạy cuồng buôn xum khỏi cọ báu mi phằư hụ dệt, pưng buôn ứn cọ nhăng mi kỉ côn hụ dệt thồi. Khạy mắn xum khỏi cọ xủ cuồng pưng pàng hội, giới thiệu hẳư khék du lịch pọm hụ”.
Dệt xương xư vạy pảy chự kipah-ặn nị cọ men khù chau lò khòng pưng côn hụ chang nẳng buôn Ê đê. Pảy chự kipah báu chư hịa lỏ pảy chự tàng nhạc nưng lạ, lẹo nhăng pảy chự ngon nưng ngươn lang chiên lang, nen vằn hoá khặn chăn, vạy pưng quam tô ma tang bản khuống, ma puồng kìn đơi dú khòng côn Ê đê lâng đảy tô cài xiềng páu khàu quai dỏn mo nặn./.
VOV Tây Nguyên-Huyền dịch
Viết bình luận