Meng dom rai ini, urang Mong diuk di mbuan ceik Hoàng Liên Sơn, daok di palei Chu Va 6, xa Sơn Bình, huyen Tam Đường, tinh Lai Chau bhian pandar raling jalko cih jeng bingu hala di khan bai. Piah hu blah khan bai hu jalan bingula gheih ghang, khin ka urang cih brei hu bruk ngak naih joi, tani tanat, gheih mekre dalam hatai saong bruk gheih tangin.

Tui dom urang ngak daok di palei Nậm Dê, xa Sơn Bình, cih raling di khan bai oh lac kan, min caong khin urang cih brei mek hu hatai anit ranam saong bruk ngak, thau tani tanat ka ilamo bangsa drei. Tuk cih, urang kamei pandar gai cih, tut tame raling jalko daok pandiak piah mek raling, ngak yau habar ka raling oh biak pandiak, nan ka meng ngak jeng jalan bingula biak gheih.

Sa-ai kamei Hảng Thị Dua, daok di palei Nậm Dê – urang hu yaok pluh thun cih raling jalko di khan bai brei thau lac: Dom thaik thaot di bingula di khan bai bhian biak jaik taphia, pagam saong raidiuk ngak mbang, thaik thaot langik tasik saong bruk daok dang yaok harei di urang bangsa Mong. Taong abih bingula di sa blah khan ao hu brei mboh ginup thaik thaot saong hatai caong takre sa raidiuk trei sir, salamat haniem phol, nan brei hu caik veik meng rai ini tal rai hadei. Sa-ai kamei Hảng Thị Dua khan lac: "Meng tuk ndih tapui tabiak ye drei hu mboh dom sa-ai kamei, dom amaik cih yau ini blaoh paje, tal tuk praong tagok drei jeng hu amuk, amaik saong sa-ai kamei pato thau ngak. Min ta-eng ngak tabiak khan ao di drei ye meng khik hu ilamo bangsa hu. Cih bingula meng raling jalko ye harei hadei drei pato veik ka anek taco piah ka thei jeng hu thau ngak, piah khik ilamo bangsa di drei".

Oh lac sa bruk khik ramik ilamo meng kal, cih raling jalko daok jeng sa bruk dui pachreih jirah. Rilo palei di Sìn Hồ, Phong Thổ, Tam Đường… urak ini padang jeng sa kapul bac megru bruk cih raling ka tuai damuai, pagam saong bruk jirah rivang, ndih daok saong mbang dom pandap mbang hu angan je di bhum palei. Piah ka bruk cih raling jalko jeng sa ndap nda jirah rivang hu pandar rilo di bhum palei, hu rilo urang thau tal, rilo bhum palei jeng ba bruk cih raling jalko tame jeng asal kadha pakacah dalam dom harei raya di bangsa drei.

Bruk pambuak gheih mekre di seni bhap bini saong jirah rivang bhap bini daok peih tabiak jalan ngak bahrau ka rahra di dom palei di Lai chau; meng di nan mikva gam khik ramik hu binguk yava ilamo, gam parilo jien mek tame, pasiam raidiuk. Di rilo palei, mikva hu hadah krah tuk ngak tabiak dom ravang jih raling jalko di khan bai, piah paglaong bruk cih saong ngak tabiak dom ndap nda karei duh ka tuai damuai. Ong Hảng A Sính, Phaok Akaok UB Bhap bini xa Sơn Bình, huyen Tam Đường, tinh Lai Chau brei thau: "Meng bruk cih raling jalko yau nan, meyah pandar gai cih meng tangin ye sa harei meda cih bahrau hu sa blah khan. Urak ini mikva jeng hadah krah ngak tui jalan hu ilamo bahrau jang, piah sa harei meda ngak tabiak hu 5 ndap nda. Urak ini dalam bhum xa Sơn Bình, mikva hu padang jeng dom kapul piah ngak tabiak dom blah khan, ao piah ba tabiak darak pasar Sa Pa piah pablei saong bruk hu makna abih lac baoh sang halei jeng hu urang thau ngak saong ta-eng ngak hu, piah duh ka hatai caong angui cuk di drei yaok thun".

Seni cih raling jalko angaok khan bai di urang bangsa Mong daok di tinh Lai Chau oh lac sa bruk ngak, blaoh lac sa asal kadha di nyu, sa drap ar daok hu khik ramik saong pambak praong dalam bol bhap rahra dom bangsa dalam Viet Nam./.