Tàm thôn Vinh Hà, sàh Ia Blang, kơnhoàl Chư Sê, sươn sầu riêng ơnàng 7 lồ ồng Nguyễn Trọng Dũng dê sơnđờm tơnhàu. Ồng pà gĭt, kơnờm lơh jăt ală broă pơlam tam mờ sền gàr jăt gùng hữu kơ, ồng rơcăng kàl do tơnhàu geh 80 tấn plai, gơguh 30% pơndrờm mờ nam lài. Bơta do lơh ồng Dũng chờ rlau là bơta niam phan bơna kung geh tơngguh uă loh làng ngan: “Sầu riêng nam do hìu bơnhă añ dê niam ngan, cau blơi uă ngan cau tus tàm sươn. Tơngai do làng bol lơh nền giă uă ngan, giă 65 rbô đong tus rlau 70 rbô đong. Mơya he den lời dồ êt ngai tai, phan hìu dê den tàng cồng sa hoàc hươr kong, tus tơngai pa lơh nền là koh tơn là lờih lờm ngan rlau jơh”.

Bi Rơ Châm Uy ơm tàm ƀòn Phung, sàh Ia Mơ Nông, kơnhoàl Chư Păh tam 100 tờm sầu riêng sơntìl Ri6 mờ Thái jăt tơl jơnau sồr VietGap 3 sơnam. Bơta pal chờ hờp là tàm kàl sơnrờp geh plai tơn, sươn sầu riêng bi dê neh geh cau blơi lơh nền giă 65 rbô đong dùl kĭ, mờ plai kờp dŭ geh pơgăp 3 tấn plai. Tơnơ̆ tŭ kờp jơh priă tă lơh, bi Uy digơlan geh cồng pơgăp 140 tơlak đong.

“He tam sầu riêng jăt tơl jơnau sồr broă lơh tơrlòng lài VietGap geh bơto pơlam bơta chài tam mờ sơngka sền gàr chi, ngui phơng sih hữu kơ mờ sơnơm siñ họk ala ai hoá họk in, niam ai tiah ơm kis kung bè pràn kơldang ai kòn bơnus in. Bulah pa kàl geh plai sơnrờp lơm mơya kơ̆p gơn ală nam tơnơ̆ do cồng nha lơh geh mờ plai lơh geh rơ̆p uă, sầu riêng tơl jơnau sồr rơ̆p sùm geh giă tăc jơnhoa”.

Tàm anih pơdơng sầu riêng Quốc Ân gơ wèt thôn Phú Mỹ, sàh Ia Băng, kơnhoàl Chư Prông broă tơrgùm blơi sầu riêng ală ngai do ur ar ngan. Bi Dương Ái Quốc là cau tờm anih do pà gĭt: “Anih pơdơng sầu riêng dùl ngai tơrgùm bơh 15 tấn tus 20 tấn plai, ală sươn niam giă gơguh gơmù tơrgùm blơi bơh 65 rbô đong tus 72 rbô đong dùl kĭ. Ai ală sươn ờ niam rlau den gơguh gơmù giă blơi bơh 55 rbô đong tus 65 rbô đong. Tŭ do bơta niam sầu riêng Thái Lan dê tàm Gia Lai là niam ngan, mờ giă tăc blơi bè tŭ do den cau lơh sươn geh priă lơh geh uă”.

Tŭ do, jơh gùt càr Gia Lai geh pơgăp 8 rbô 200 lồ sầu riêng, tơrgùm tàm ală kơnhoàl, bè: Ia Grai, Chư Sê, Chư Pưh, Đak Đoa, Mang Yang, Chư Prông, Đức Cơ…Cồng nha lơh geh kờp bal geh 14,8 tấn dùl lồ. Mờ ală sươn geh sơngka sền gàr niam, khà do digơlan lơh geh bơh 20 tus 30 tấn dùl lồ. Tàm khà hơ̆, pơgăp 5 rbô lồ gam tàm tơngai kă bro, digơlan plai lơh geh bơh jơh gùt càr dê geh 75 rbô tấn.

Is ồn, Gia Lai neh geh pà 54 màh sồ tiah tam mờ kờp jơh bă ù ơnàng mờr 1 rbô 300 lồ, dong sầu riêng ƀòn lơgar dê tăc tus uă drà dờng, bè: Lo, Mỹ, New Zealand mờ Australia. Tus nam 2030, càr Gia Lai pơlam gùng rề ơnàng bă ù tam sầu riêng gơguh tus 10 rbô lồ, mờ jơnau kờñ lơh màh sồ tiah tam ai tơl 10 lồ in mờ lơh jăt tơl jơnau sồr GlobalGap nàng kờñ lơh geh jơnau sồr tăc mờ lơgar ndai.

Ồng Trần Xuân Khải, Lam bồ Ci Kụk Tam phan mờ Sền gàr phan tam càr Gia Lai đơs nền: “Bơh sền swì ngan ngồn sầu riêng càr Gia Lai dê lờ hềt bơtờp lòs kơn jơ̆. Hơ̆ là bơta niam tài là tiah ù pa tam. Do kung là dùl bơta ƀươn bulah bè hơ̆ ờ gŏ di ờ rơcăng. Gah rơ̆p pơn jăt tai lơh pràn broă lơh pơgồp bal mờ ală anih lơh broă broă mờng lơh sơlơ lòt sền jăt sền ală tiah tam, anih ơn klơm tàm kơldung tàm ù tiah càr dê, bơh hơ̆ bơto pơlam, dong kờl ală mpồl cau, cau nă să is, anih lơh sa mờ làng bol nàng bơh hơ̆ gàr niam broă jòi gĭt anih tờm lơh gơlik tăc tàm drà yòm tàm lơgar kung bè tăc mờ lơgar ndai”.