Bulah trồ tơngai duh halà trồ mìu jrah, bi Ma Rương, Kong kơnòl tờm Mpồl lơh broă bal Dâu tằm Dà M’Rong, sàh Dà M’Rong, kơnhoàl Dam Rong, càr Lâm Đồng sùm geh măt di tŭ pah tŭ ală hìu tam zơu ròng tu tàm sàh kơnòm bơto pơlam, dong kờl. Ma Rương pà gĭt, sền gŏ tam zơu ròng tu cèng wơl priă lơh geh sùm, gơtùi dong kờl làng bol klàs bơh rƀah, den tàng bi neh ñă ntàu tơnggơs Mpồl lơh broă bal mờ hòi jà uă cau tus bal. Bơh chờm bàr pe hìu ròng tu dềt rah rài bơh jơnum lơh broă bal dê, tus tŭ do, Mpồl lơh broă bal neh bơtàu tơngguh geh 9 nă cau mờ gĭt nđờ jơ̆t nă cau lơh broă sa sươn sre tàm ƀòn lơgar tus bal.

Bi Ma Rương pà gĭt, tờm zơu tàm Dà M’Rong kis dờng niam ngan, giă đềs tu gơ sùm ơm tàm khà bơh 180 rbô đong tus 200 rbô đong dùl kĭ den tàng cau tam zơu ròng tu neh klàs bơh rƀah, do là broă cèng wơl priă lơh sa sùm jŏ jòng nàng bơtàu tơngguh lơh sa hìu bơnhă.

“Cồng nha lơh sa cèng wơl là uă ngan, lơh geh priă lơh geh sùm, lơh geh broă lơh broă sa, gơguh tai priă lơh geh ai làng bol in. Broă tam zơu ròng tu tŭ do kung là ƀươn ngan, bè ngui jơh geh cau lơh broă tàm ƀòn lơgar, kơnòm dềt mờ cau kra ndrờm gơtùi lơm lơh bal. Oh mi cau ùr tàm jơnum den tàm lùp bal mờ gơ̆p bè bơta chài, broă sền gàr, broă ròng hơ̆ sồng dong kờl bal. Mpồl lơh broă den ai pà drơng broă bè lơh broă sa sươn sre, bơto pơlam bơta chài tam zơu ròng tu, dong kờl bơta chài tam mờ sơngka sền gàr. Kờp bal pah nam ndrờm pờ dùl ơdŭ pơlam tàp nàng ià tê sơñio broă ai ală hìu làng bol pa mŭt lơh broă in”.

Là dùl hìu neh geh tŭ gơ wèt hìu rƀah, tŭ do hìu bơnhă bi Liêng Jrang K’Brao ơm tàm thôn Dà Tế, sàh Dà M’Rong, kơnhoàl Dam Rong, neh tềm pềr geh priă lơh sa, blơi prăp geh ală phan ngui kờñ pal geh drơng jơnau kờñ ngui sa tàm rài kis pah ngai. Bi Liêng Jrang K’Brao yal, hơ̆ là kơnờm tam zơu ròng tu. Tŭ pa mŭt lơh broă bi gơlơh pa ngan, mơya kơnờm bơta bơto pơlam jơh nùs jơh tồr bơh ală oh mi cau ùr tàm Mpồl lơh broă bal dê den tàng broă tam zơu ròng tu kung rơhời kwèng sơl mờ mờng chài. Pah nhai, hìu bơnhă ndrờm geh priă lơm, lơh sa neh kơ̆ kơl jăp: “Dùl dơ̆ ròng tu pơgăp bơh 15 tus 16 ngai den he tăc geh pơgăp 10 tơlak đong. Pơndrờm mờ lòt lơh mìr lơh sươn den añ gŏ broă ròng tu do gơ là ƀươn soh ngan mờ nggờc nggờr ngan tai. Is ồn là broă lơh do gơ dipal wơl ngan tai ai tơl rơnàng sơnam in”.

Jăt ồng Kră Jañ Ha Siêng, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol sàh Dà M’Rong yal, tam zơu ròng tu neh gơgơs broă tơn jơh jơgloh tơrmù rƀah tàm tiah do. Tŭ do jơh gùt sàh neh rề ơnàng geh 118 lồ tờm zơu mờ gĭt nđờ rhiang hìu tus bal ròng tu. Khà do geh sàh pơlam gùng pơn jăt tai rề ơnàng bơtàu tơngguh tàm tơngai tus.

“Tàm ƀòn lơgar sàh Dà M’rong bă ù tam zơu ròng tu neh rlau 100 lồ rao. Tam zơu ròng tu neh cèng wơl cồng nha uă ngan, ală hìu neh ngui sa geh tàm rài kis pah ngai, blơi geh ală măy mŏk nàng drơng tàm lơh gơlik phan. Ală hìu bơnhă kung khin cha tàm lùp bơsram bal mờ gơ̆p, bơh hìu bơnhă do tàm lùp mờ hìu bơnhă ndai. Tŭ do, khà hìu rƀah sàh dê kung neh gơmù uă ngan. Tàm tơngai tus, bol hi pơn jăt tai mblàng yal, hòi jà ală hìu neh lơh gơtùi den bơto pơlam, pơlam ƀà ai ală hìu lơbơn lơño ờ pràn in nàng bal mờ gơ̆p bơtàu tơngguh lơh sa hìu bơnhă, pơgồp bơnah ai ƀòn lơgar gơguh lơh sa- mpồl bơtiàn”.

Bal mờ ală bơta chi tam, phan ròng ndai, tam zơu ròng tu geh Dam Rong cih tàm jơnau lơh nền tàm pơrjum bơtàu tơngguh lơh sa- mpồl bơtiàn, hòi jà làng bol tam gơl ală bă ù chi tam ờ huan geh cồng nha tam gơl wơl nàng tam zơu ròng tu. Ồng Liêng Hót Ha Hai, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol kơnhoàl Dam Rong pà gĭt, jơnau kờñ pơnđơl tus nam 2030, bă ù tam zơu gơguh rlau 1 rbô 350 lồ, geh êt ngan rlau jơh là bơh 2 rbô 500 hìu ròng tu sùm, uă ngan là làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau.

“Lồi nam 2024 pa do, den khà hìu rƀah bal uă bơta Dam Rong dê mìng gam 7%. Rài kis làng bol geh uă tam gơl, tam gơl bơh phan sa, anih ơm, lơh broă lơh gơlik phan. Lài do làng bol lơh broă tùc tam gơ jăt bơta kơnờm mờ trồ tiah dê lơm bồ tơngoh lơh is sa is, tŭ do làng bol lơh gơlik phan kung gĭt tềm pềr, gĭt ngui jăt jak chài măy mŏk, gĭt tam chi ròng phan geh priă jền phan bơna uă”.

Bơh bă ù neh geh tŭ rƀah ngan rlau jơh gùt lơgar dê, tiah sar lơgar ngài Dam Rong bơh càr Lâm Đồng dê gam rơhời tam gơl muh măt pah ngai. Dòn kơnờm là, mờ ală broă lơh tơrlòng lài lơh sa dipal, broă lơh bơceh lơh mờ bơta lòt bal bơh gơnoar ătbồ ƀòn lơgar dê, gùng lòt tơrmù rƀah, lơh pas dipal ngan bơh làng bol jơi bơtiàn dồ êt nă cau dê tàm Dam Rong rơ̆p gam pơn jăt tai pờ ơnàng rlau tai tàm ală nam tus.