C’nặt t’ruih: Manuyh pa dưah đh’reh cr’ăy coh bhươl cr’noon” bêl đâu, đhanuôr lâng pr’zớc đh’rưah chêêc n’năl pr’đươi âng pô đu đủ conh liêm choom ha c’rơ.

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội prá xay, pô đu đủ conh vêy bấc vitamin lâng chất zâl oxy hoá, pr’đươi pa dưah cr’ăy cr’ooh, ha rạ mr’loọng, k’je mr’loọng, vêy cơnh cr’ăy coh m’pâng mr’loọng căh cậ pa prá căh lâh k’rơ năc doọ ng’ộm zơ nươu kháng sinh.

Bh’rợ vêy ta bhrợ bấc bhlâng năc ng’đhooh pô đu đủ conh lâng đác c’root căh cậ đường phèn, pay đác ng’đươi tơợ 3-4 chu coh muy t’ngay. Năc choom p’xoọng axậ hẹ căh cậ cr’liêng chanh đoọng pa dưr rau liêm choom.

Lâng manuyh k’ăy mr’loọng đanh, zơ nươu pazêng vêy pô đu đủ conh, xạ can, mạch môn, axậ húng chanh ng’đhooh lâng m’bứi bhooh xang n’năc pa nhoonh, trâm lâng lơơn đác tơợ 2-3 chu coh muy t’ngay coh 3-5 t’ngay, năc cr’ăy công z’zănvg u dưah.

Căh muy liêm ha c’lâng pr’hơơm, pô đu đủ conh dzợ zooi nhâm mâng đường coh aham. Manuyh crêê cr’ăy bấc đường coh aham năc choom cloh pa nhoonh 20g pô xang n’năc lúc lâng pêê zr’hiíc đác c’root, clai đh’rưah lâng 100ml đác, xang n’năc dhooh coh 15 phút, đươi ta luôn đoọng pa xiêr đường lâng huyết áp.

Ha dang crêê cr’ăy đhâl vaih coh c’chiêl, pay puah pa gooh pô đu đủ conh, muy chu ng’đươi mơ 15g zêệ lâng 5 chom đác tươc bêl zrêệt dzợ mơ 2 chom, ng’ộm xang bêl cha cha mơ 30 phút, ta luôn coh 10 t’ngay năc zooi coh bh’rợ t’bil lơi đhâl. Lâng đhr’năng cr’ăy đha đhó k’ăy, k’ăy niệu đạo, choom đươi pô đu đủ cơnh đh’rưah lâng bạc thau, a tuông tăm, phác tiêu xang n’năc zêệ lâng đác, ộm đoo bêl ha ul cha.

Lâh n’năc, pô đu đủ cơnh vêy ta đươi pa dưah cr’ăy n’tác coh p’niên, năc ng’puah pa gooh, xang cloh pa nhoonh xang n’năc clai lâng k’chăh t’đui ooy đhr’năng 3:1. Năc ng’đươi tăm k’pái tụ ooy k’chăl n’nâu xang n’năc xứt ooy n’tác âng acoon p’niên. Hân đhơ cơnh đêêc, nâu đoo năc zơ nươu cơnh ty đanh ahay bêl ng’đươi ha p’niên k’tứi năc lêy ghít.

Lương y Bùi Đắc Sáng p’too moon, hân đhơ năc zơ nươu chr’năp, pô đu đủ conh căh ng’choom ng’đươi bấc. Pân đil vêy a chăc k’đhap năc căh choom đươi, tu pô n’nâu vêy chất papain choom bhrợ t’vaih đhr’năng pa hêệp tử cung, bhrợ t’vaih đhr’năng căh liêm ooy acoon p’niên coh luônh k’căn. P’niên pr’ang lâng p’niên n’dúp 2 c’moo công căh choom đươi zơ nươu n’nâu, tu buôn bhrợ t’vaih cr’ăy cơnh lơơng. Đhr’năng ng’đượi pa bhlâng bấc năc bhrợ ha manuyh đươi buôn rơớc n’căr tu căh liêm choom coh sắc tố aham.

Manuyh đươi năc căh choom đươi pô đu đủ conh lâng riah n’loong, tu vêy cơnh choom bhrợ t’vaih độc. Lâh n’nac, căh choom cha đh’rưah lâng a tuông t’viêng, r’veh muống, troọng, a’băng k’duah, buah, bia căh cậ hot đoọng g’đéch đhr’năng bil rau đơ tiêng âng zơ nươu lâng bhrợ t’vaih cr’ăy cơnh lơơng. Chr’năp lâh mơ năc ng’năl n’đoo pô đu đủ conh lâng pô căn đoọng ng’pay crêê zơ nươu coh zập rau zơ nươu.

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội ta đang moon, bêl k’nặ đươi zơ nươu n’nâu, đhanuôr năc choom tước ta mooh manuyh pa dưa đh’reh cr’ăy đoọng liêm crêê bêl pa dưah lâng liêm choom coh cr’chăl ng’pa dưah./.

BÀI THUỐC TỪ MẬT ONG NGÂM HOA ĐU ĐỦ ĐỰC

Khi được kết hợp đúng cách với mật ong và các dược liệu khác, hoa đu đủ đực không chỉ là vị thuốc trị ho quen thuộc mà còn hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý đường hô hấp, tiêu hóa và tiết niệu.

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội cho biết, hoa đu đủ đực chứa nhiều vitamin và chất chống oxy hóa, khả năng hỗ trợ điều trị ho, đau rát họng, khản tiếng, thậm chí cả viêm cuống phổi hay mất tiếng mà không cần dùng kháng sinh.

Cách làm phổ biến nhất là chưng cách thủy hoa đu đủ đực với mật ong hoặc đường phèn, chắt lấy nước cốt dùng 3-4 lần/ngày. Có thể cho thêm lá hẹ hoặc hạt chanh để tăng hiệu quả.

Với người bị viêm họng kéo dài, bài thuốc gồm hoa đu đủ đực, xạ can, mạch môn, lá húng chanh hấp cách thủy cùng ít muối rồi nghiền nát, ngậm và nuốt nước từ 2-3 lần mỗi ngày trong 3-5 ngày có thể giúp cải thiện rõ rệt tình trạng.

Không chỉ tốt cho đường hô hấp, hoa đu đủ đực còn giúp ổn định đường huyết. Người bệnh có thể nghiền nhỏ 20g hoa với ba thìa mật ong, hòa cùng 100ml nước rồi hấp cách thủy trong 15 phút, sử dụng đều đặn giúp hỗ trợ điều hòa đường và huyết áp.

Trường hợp sỏi thận, hoa đu đủ đực phơi khô, mỗi lần dùng 15g sắc với 5 bát nước đến khi còn 2 bát, uống sau ăn 30 phút, liên tục 10 ngày sẽ giúp hỗ trợ quá trình đào thải sỏi. Với các triệu chứng tiểu buốt, đau niệu đạo, có thể phối hợp hoa đu đủ đực với bạc thau, đậu đen, phác tiêu rồi sắc uống lúc đói.

Ngoài ra, hoa đu đủ đực còn được dùng chữa tưa lưỡi ở trẻ bằng cách phơi khô, tán bột rồi trộn với than từ gốc cây mây theo tỷ lệ 3:1. Hỗn hợp được chấm bằng tăm bông lên lưỡi trẻ bị tưa. Tuy nhiên, đây là bài thuốc dân gian cần cân nhắc kỹ khi áp dụng cho trẻ nhỏ.

Lương y Bùi Đắc Sáng cảnh báo, dù là dược liệu quý, hoa đu đủ đực không nên dùng tùy tiện. Phụ nữ mang thai tuyệt đối tránh vì hoa chứa papain có thể gây co bóp tử cung, dẫn đến sảy thai. Trẻ sơ sinh và trẻ dưới hai tuổi cũng không được dùng vì dễ gây phản ứng không mong muốn. Việc lạm dụng có thể khiến người dùng bị vàng da do rối loạn chuyển hóa sắc tố máu.

Người dùng cần tránh kết hợp hoa đu đủ đực với rễ cây cùng loại vì có thể sinh độc tố nguy hiểm. Ngoài ra, không nên ăn cùng đậu xanh, rau muống, cà pháo, măng chua, bia rượu hay thuốc lá để tránh giảm hiệu quả và gây tương tác bất lợi. Quan trọng hơn, cần phân biệt hoa đu đủ đực và hoa cái để chọn đúng dược liệu trong mỗi bài thuốc.

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội khuyến nghị, trước khi áp dụng bất kỳ cách dùng nào, người dân nên tham khảo ý kiến thầy thuốc để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị./.