
Hlăm mnơ̆ng rang mdah mrâo hĭn mâo anăn “Ea Mil Lăn Dap Kngư”, pô mkra mjing Nguyễn Việt Hùng bi kƀĭn leh klei tuăk mrai hŏng kngan čiăng bi êdah dŭm knhuah phŭn mơ̆ng mnơ̆ng pơ̆k mñam msĕ si êa mil leh anăn boh mnga. Grăp mta mnơ̆ng jing mâo knŏng sa, hŏng klei bi mguôp mơ̆ng êa mil hrah, jŭ, kô̆ mdê mdê, ba wĭt klei bi kna plah wah boh mnga djuê ana Yuăn leh anăn djuê ana Êđê. Ñu brei thâo, êbeh 20 bi mguôp hŏng mnơ̆ng pơ̆k mñam, ñu mâo pô dŭm êtuh mta mnơ̆ng mkra mjing, dŭm êbâo mnơ̆ng yua mnal pơ̆k mñam, ƀiădah mnơ̆ng rang mdah êa mil Lăn Dap Kngư hŏng klei mkra mjing mrâo jing sa klei khăp ñu čiăng mơĭt truh kơ mnuih Êđê ti Dak Lak.
“Dhar kreh mnuih Êđê mâo lu hĭn hlăm dŭm mnơ̆ng kâo djă pioh. Hlăm klei mĭn kâo, djuê ana mnuih djuê ƀiă tal êlâo kâo thâo anăn jing mnuih Êđê. Leh anăn êa kô̆ mơ̆ng mnga kphê hlăm dŭm wưng knhal jih thŭn jiă kma hlăm kâo kyua hlăm ênuk hđeh kâo, êjai êdeh phiơr trŭn ti Dak Lak, lăn adiê jăk siăm sơnăn, klei kô̆ luôm čư̆ dliê Lăn Dap Kngư kâo ƀuh msĕ hŏng klei êpei hlăk điêt pô”.

Dŭm thŭn giăm anei, lu phung tă kčoh čhum ai ti Việt Nam yua leh mnơ̆ng pơ̆k mñam hlăm mnơ̆ng kriê pioh pô. Đru ba mta mnơ̆ng anei dŭm dŭm anôk rang mdah hlăm lăn čar leh anăn tar rŏng lăn. Mnal pơ̆k mñam dưi yua čiăng mkra mjing mơ̆ng klei ênưih, mâo knhuah yua hlăm grăp hruê truh kơ mnơ̆ng yuôm, mnơ̆ng čŭt hơô amâodah ao dai. Pô mkra mjing Ngọc Bích, khua kiă kriê anăl knăl mnơ̆ng čŭt hơô mnơ̆ng pơ̆k mñam Bigally lač, mkă hŏng mnơ̆ng pơ̆k mñam dŭm djuê ana ti dŭm krĭng mkăn, mnơ̆ng pơ̆k mñam Lăn Dap Kngư dưi ba yua lu hĭn kyua klei ênưih, khuăt leh anăn bi msiam asei pô čŭt hơô.
“Kdrăp čŭt hơô mơ̆ng dŭm djuê ana ti Lăn Dap Kngư kâo ƀuh dưi ba yua lu. Êlâo dih drei ƀuh dŭm kdrăp knhuah gru anei ti dŭm anôk mơak, hlăm dŭm klei rang mdah mơ̆ng dŭm čar đuč. Ƀădah ară anei kâo ƀuh klei ba yua mơ̆ng mnơ̆ng pơ̆k mñam Lăn Dap Kngư jing ênưih hlăm kdrăp čŭt hơô, êjai pô thâo mkra mjing mơ̆ng mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng Lăn Dap Kngư hmei mâo lu mnơ̆ng rang mdah, mơ̆ng knhuah gru truh kơ mlih mrâo leh anăn ba yua hlăm klei hdĭp aguah tlam jing lu sơnăk”.

Hlăm klei ngă bruă mơ̆ng pô mkra mjing mâo klei hrăm mbĭt, klei đru mơ̆ng phung thâo mbruă mơ̆ng ƀuôn sang. Jing mnơ̆ng mkŏ mjing hŏng kngan thâo mbruă mơ̆ng pô thâo mbruă, mnơ̆ng pơ̆k mñam hlăm mnơ̆ng kriê pioh hŏng hŏng klei mĭn mkra mjing mrâo mrang, djă pioh knhuah mdê hjăn mơ̆ng grăp djuê ana. H’Yam Ƀuôn Krông, ti ƀuôn Tơ̆ng Jŭ, să Ea Kao, ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt, čar Dak Lak brei thâo, mnơ̆ng pơ̆k mnam truh hlăm klei hdĭp mrâo mrang srăng mkŏ mjing êlan nao mrâo hlăm bruă kriê pioh leh anăn mđĭ kyar dhar kreh anei.
“Pô pơ̆k mñam kyua năn kâo pô čiăng êdi mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng mnuih Êđê ti ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt leh anăn wăt kluôm čar Dak Lak, wăt Lăn Dap Kngư dưi đĭ kyar ktang hĭn, nao êlan mrâo mrang, ƀiădah knhuah gru pô kăn dưi lui lei. Mơ̆ng boh mnga djuê ana srăng mđĭ kyar čiăng kơ mnơ̆ng pơ̆k mñam Lăn Dap Kngư dưi bi lu jơr leh anăn mâo klei đĭ kyar ktang, mkŏ mjiing bruă mă kơ phung pơ̆k mñam.

Ti Dak Lak ară anei, pơ̆k mñam ƀrư̆ ƀrư̆ jing sa mnơ̆ng dhơ̆ng dhar kreh hlăm dŭm klei bi hmô mđĭ kyar yang ƀuôn. Lu êpul pơ̆k mñam bi mguôp hŏng knơ̆ng bruă, êpul hgŭm bruă amâodah phung mda asei čô̆ bruă čiăng ba mnơ̆ng pơ̆k mñam truh kơ anôk mnia mblei, mnơ̆ng mnơ̆ng mđup brei, mnơ̆ng čŭt hơô, mnơ̆ng yua truh kơ kdrăp rang mdah. Dŭm mta bruă ba hđeh sang hră, phung hriăm gưl prŏng truh hŏng ƀuôn sang hlăm bruă pơ̆k mñam đru bi mrâo klei nao jĕ mơ̆ng phung mda asei.
Mrâo anei hĭn, hdră rang mdah mnơ̆ng pơ̆k mñam dưi mkŏ mjing ti čar mâo phung hđeh êra siam leh anăn phung mkra mjing êdah êdi hlăm lăn čar dưi pŏk thiăm êlan nao mrâo hlăm klei rang mdah leh anăn bi lar boh tŭ dhar kreh mơ̆ng mnơ̆ng kriê pioh anei, đru bi mni kơ bruă pơ̆k mñam ti alŭ wăl. Hluê si Nguyễn Thụy Phương Hiếu, k’iăng khua knơ̆ng bruă dhar kreh, mjuăt asei mlei leh anăn hiu čhưn ênguê Dak Lak, tơdah dưi mkŏ mjing grăp tuôr, hdră srăng mkŏ mjing klei găl jăk hĭn hlăm bruă mkŏ leh anăn čhĭ mnia dŭm mta mnơ̆ng pơ̆k mñam.
“Knơ̆ng bruă leh anăn anôk bruă mkŏ mjing hdră hmăng hmưi dưi ba hlăm klei mkŏ mjing grăp tuôr hdră grăp thŭn. Grăp blư̆ mkŏ mjing srăng mâo dŭm akŏ, klei kñăm mdê hĭn čiăng đru bi mni kơ dŭm ƀuôn ngă bruă pơ̆k mñam, đru duah anôk ba čhĭ kơ phung thâo mbruă, čiăng kơ phung mkra mjing grăp hruê mâo mnơ̆ng kriê pioh mrâo hĭn leh anăn yua lu mnơ̆ng pơ̆k mñam amâo djŏ knŏng kdrăp čŭt hơô ƀiădah lu mta mkăn čiăng bi hơĭt anôk ba čhĭ kơ mnuih ƀuôn sang leh anăn bi mni kơ phung thâo mbruă.”
Bruă ba yua mnơ̆ng pơ̆k mñam leh anăn mnơ̆ng rang mdah srăng đru kơ mta mnơ̆ng anei nao jĕ hĭn hŏng mnuih ƀuôn sang, mkŏ mjing wăl prŏng hĭn čiăng kruiê pioh leh anăn mđĭ kyar bruă pơ̆k mñam, bi mni kơ bruă pơ̆k mñam leh anăn phung pơ̆k mñam. Êngao kơnăn, čiăng kơ bruă pơ̆k mñam đĭ kyar hơĭt kjăp, čiăng mâo klei duh bi liê hriăm mbĭt, mkŏ mjing hdră êlan mơ̆ng klei mtô pơ̆k mñam, klei mbruă, mkŏ mjing anăn knăm čiăng rơ̆ng kơ klei ktrâo anôk mnơ̆ng pơ̆k mñam alŭ wăl.
Viết bình luận