Tàm dùl hìu tăc dà kơphe dềt tềng gùng Lê Duẩn, sơnah ƀòn Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk, lŏ Huỳnh Thị Thanh Thủy yal bè bơta kơlôi rơcang tŭ kơno geh uă tấn kơphe ƀòk bơrlŭ bal mờ tơngời, khoah, dà sơnơm gơtìp gŏ tơn tàm tiah lơh kơphe uă ngan bơh tiah tàm gùl lơgar – Tây Nguyên dê: “Đơs ngan gơwèt mờ añ kơphe tŭ lơi kung pal geh. Pah drim là klài kơphe hùc ai să tờm mờ ai jơh ală cau tàm hìu in mờ tŭ do kơno cau yal bè kơphe ờ ngan, kơphe ƀơ̆ bè hơ̆ den kơlôi rơcang ngan. Bơta do pal geh anih lơh broă geh gơnoar mŭt lơh broă, di lah ờ bè do làng bol bè tàm bơta kờp sền, hùc neh git nđờ jơ̆t nam mờ ờ git gơrềng tus mờ bơta pràn kơl dang să jan lah ờ”.

Ờ mìng lŏ Thủy, bi Trương Lê Quân, kis tàm sơnah ƀòn Ea Kao, càr Dăk Lăk kung kơlôi rơcang sơl tŭ rơwah blơi kơphe ƀòk tŭ do: “Añ mờng hùc dà kơphe den tàng sùm rơwah phan geh bơngă pin dờn, geh sră dờp. Mơya pa do kwang àng gŏ dùl dơ̆ lơh kơphe ờ ngan, tàm hơ̆ geh măt kă bro OCOP, lơh añ kơlôi rơcang ngan”.

Càr Dăk Lăk geh sơnđan là tiah tờm kơphe, mờ bă ù tam ơnàng rơlao 210 rơbô lồ, khà bè ờs geh pah nam 500 rơbô tấn. Kơphe Buôn Ma Thuột neh geh ai sră sơn-io lam ù tiah tam, ai tơngŏ măt kă bro Robusta  niam uă lơgar Việt Nam dê. Mơya, ală dơ̆ broă kơphe ƀòk klài bal mờ tơngời, khoah tàm càr Phú Yên (lài do), tŭ do là càr Dăk Lăk ha là tàm càr Gia Lai mờ git nđờ rơhiang kĭ ƀòk kơphe ờ ngan… gam lơh ờ niam tus mờ nùs nhơm pin dờn bơh cau ngui dê.

Jơnau pal kơlôi rơcang ngan, geh ờ uă mpồl lơh sa kă bro blăc pơrlồm kung gam lir măt “OCOP”, “kơphe kloh”, “phan krơi is ƀòn lơgar dê”, tàm tŭ broă sền swì tơnơ̆ gam ờ hềt kràñ ngan. Bơta mùl màl do gơ tơlik bơta lòng uă ngan tus mờ ală mpồl lơh sa kă bro lơh broă song niam.

Ồng Trần Đình Trọng, Kwang lam bồ dùl mpồl lơh broă bal lơh kơphe niam uă tàm càr Dăk Lăk pà git: “Priă tăc kơphe bơkah tŭ do tàm bơh 200 rơbô đong tàm 1 kĭ. Tàm tŭ ală hìu lơh kơphe bơrbŭ bal mìng lời 10% kơphe, gam wơl là khoah, tơngời, phan ală bơta den priă tăc mìng rơlao 100 rơbô đong tàm 1 kĭ, geh tŭ geh hìu tăc mìng 90 rơbô đong tàm 1 kĭ. Cau ngui gŏ ờ kas den blơi, mơya ờ git neh tus bal mờ broă lơh kơphe ờ ngan. bơta do lơh kal ke ai bol añ in tŭ jòi anih tăc phan geh lơh kloh niam tàm lơgar”.

Tŭ do, khà chài geh ai mờ kơphe ƀòk coh bŏ tàm lơgar Việt Nam kung gam ờ nền nòn pơn drờm mờ broă lơh dùl gah phan mờ git nđờ tơmàn dolar Mỹ. Jơnau geh ai bè khà cafein ờ uă ngan 1% mìng sền tàm sră pơ-àr, ờ tơl kơrnoăt tơnơ̆ mờ tŭ sền sùm, tàm tŭ broă lơh glài gam ờ pràn. Uă tiah ai sră dờp phan OCOP ai bơh tàm pang sră phan geh lơh, ờ hềt sền nàng git bơta bơkah mùl màl tŭ kă bro. Ồng Trịnh Đức Minh, Củ tịc Tơrgùm ală mpồl kơphe Buôn Ma Thuột đơs là, kờñ gàr kơ̆ anih tiah tờm lơh kơphe, pal kơrian broă blăc pơrlồm bơh tàm tơngu rơyas tơn: “Tềng đăp măt, pal tơnguh broă sền gròi, jăt sền bơta bơkah phan geh lơh sùm, nền nòn nàng lơh broă niam. Dong kờl mpồl lơh sa kă bro lơh mpồl jòi sền anih tờm lơh geh ndrờm bal, pơgồp bal nền nòn đah anih lơh broă atbồ, mpồl lơh broă pơlam mờ làng bol lơh broă sa. Mờ tơnguh uă jơnau git wă cau ngui nàng ală cau ngui in git tàm broă rơwah kơphe ngan, bơkah, geh măt kă bro pin dờn”.

Dùl li dà kơphe “kloh” ờ mìng là jơnau mờng hùc, mờ gam là kơnòl sền gàr bơta pràn kơl dang să jan cau ngui sa dê, sền gàr nùs nhơm pin dờn ai ală măt kă bro Kơphe lơgar Việt Nam đơs bal mờ Kơphe Buôn Ma Thuột đơs is. Mìng tŭ nùs nhơm pin dờn geh sền gàr, càr Dăk Lăk mờ ală tiah tam kơphe tàm lơgar hơ̆ sồng mùl màl mŭt tàm gùng lòt bơtàu tơnguh kơ̆ kơl jăp.