
Ki pah đei pơm đơ̆ng hơke kơpô gưu – kon tơrong tơguăt kơjăp hăm tơdrong hơrih, pơm jang păng đon lui kơ kon pơlei. Lơ̆m nơ̆r Êđê “ki” noh hơke, “pah” noh tap. Bơngai hlôm ki pah ah 'meh tơplih tơdrong brông brŏng noh iŏk hơnglou ti gah 'ngeo klŭ pơih ah kơ̆l 'nhueng, oei ti gah 'ma noh tap ah kơ̆l pơlôh tih vă pơjing đei tơdra tơnơ̆m ang.
Vă pơm đei minh ki pah 'lơ̆ng, ngê̆ nhơ̆n Êđê athei mă kơchăng sơ̆n, huach đunh jơ năr, athei hlôh vao kloh klĕch gah tơmam pơm păng kih thuơ̆t pơm đei pơdjoi đơ̆ng kră sơ̆. Đe sư rơih hơke kơpô tih, kơjăp, ưh đei rơđăng, đơ̆ng rŏng noh ôp rơgoh, kuer pơlôh lơ̆m lăm păng pơm um.
Ngê̆ nhơ̆n Y-Dăk Niê (Aê H’Nhăm), oei tơ̆ pơlei Sut Mđưng, xah Čư̆ Suê, apŭng Čư̆ M’Gar, dêh char Đăk Lăk ăn tơbăt, hơnih pơkăp tơdra ki pah noh tơdrong chô̆ pơngơk hăm kram dah mă 'long ah hơnih hlôm. Minh pôm ki pah keh đang ưh hơdrô̆ 'lơ̆ng gah um ai mă oei ang 'lơ̆ng gah tơdra kơ bri kông, kơ yang hơpang. Ngê̆ nhơ̆n Y-Dăk Niê tơroi: “Khei năr inh oei 'lơ̆p, ƀôh đe ƀok, đe mih iŏk minh rơgăn rơh 'long bri pơm hơnih hlôm, pơngơk kơ ki pah đei pơm hăm kram, iŏk sal sut blit pơdjoi hăm hơke kơpô. Kră sơ̆ ki pah 'măn hlôm tơ̆ mir đĕch, đe kâ̆m ưh đei hlôm lơ̆m pơlei. Hrei ou noh athei hơdrin pơtho ăn kon soi lơ̆m pơlei băt gah tơdrong juăt jue kơ po nhen ki pah”.
Ưh đei rơ-ông rơ-ang nhen tơdra chĭng chêng, ưh đei vơch pơngơ̆i nhen đing hlôm, mă ki pah đei tơdra tơnơ̆m, brông ang, hơ-'nhăk hơyuh kơ plenh teh, kơ tơm 'long, kial... lang să pran kơtang lơ̆m cham char bri kông, akŏm ƀenh kơ tơdrong grasia, yang hơpang, păng tơguăt hăm cham char plenh teh.
Lơ̆m dôm tơdrong et soi kơ rôih, ki pah đei lăng nhen nơ̆r pơma dơnuh hăm yang hơpang, nơ̆r sơkat hơpơi 'meh đei tơdrong sơnêp sơnua, grăng pran păng pŭn ai ăn rôih păng kon pơlei pơla. Tơdra ki pah oei jing nơ̆r krao akŏm kon pơlei, nơ̆r tơroi vă sơng tơmoi gĭt, truh kơ nơ̆r tơroi gah tơdrong kơnê̆ hli hlơt đơ̆ng bri kơdrơ̆ng, tôm đei tơroi tơbăt kiơ̆ rok tơdra kăp gĭt ou.

Ngê̆ nhơ̆n Y-Dŭ Êban (Ama Đam), oei tơ̆ pơlei Sut Mđưng, xah Čư̆ Suê, apŭng Čư̆ M’Gar, dêh char Đăk Lăk ăn tơbăt dơ̆ng: “Inh kơtơ̆ng đe mih ma chă tơroi, sơ̆ ki bơngai Êđê hlôm ki pah lơ̆m dôm tơdrong kăp gĭt grasia. Mă mônh noh lơ̆m pơdong grong ƀŭ bơngai pơdrŏng hloh lơ̆m pơlei hlôi đei pơgơ̆r hăm tơdrong soi tơbeh ƀuh kơpô, lôch ah kơpal 70 sơnăm. Mă 2 noh bơngai hlôi đei đe soi tơbăt gah jơhngơ̆m jăn hăm kơpô păng pơm đei minh pôm kpan kơjung. Ah pơgơ̆r et soi hơtŏk kpan đe hlôm ki pah tơroi ăn kon pơlei băt, tơroi kơ tơdrong sô̆ ăn kon pơlei pơla”.
Tơdrong hơrih kơdrơ̆m kơdrĕng hrei ou, tơdrong akŏm ăn tơdra ki pah pă đei oei lơ. Păng đe ngê̆ nhơ̆n adoi lôch hiong, kih thuơ̆t pơm ki pah kơ bơngai Êđê tŏk bŏk oei lơ̆m tơdrong hiơt hiong. Ngê̆ nhơ̆n Y- Trinh Êban (Aê Yuôm), oei tơ̆ pơlei Sut Mđưng, xah Čư̆ Suê, apŭng Čư̆ M’Gar, dêh char Đăk Lăk ăn tơbăt: "Vă pơm đei ki pah noh tơnap, hơdrô̆ đei dôm bơngai 'lŏ sơnăm hlôh vao kloh klĕch noh mă gơh pơm, dôm bơngai mơlôh ưh gơh pơm ôh. Hrei ou lơ̆m pơlei nhôn ou pă đei bu bơih gơh pơm tơmam pơre tơdra ou, oei pơlei pơla nai hơbŏ oei minh ƀar bơngai đĕch. Dang ei phơ phŏ nhôn iŏk yua lơ̆m dôm tơdrong et xa, tơroi tơbang ăn tơmoi chă tơmang pơhiơ̆”.
Vei răk ki pah jing tơdrong pơngơ̆t kơ đon đơ̆ng đe ngê̆ nhơ̆n tơ̆ pơlei pơla Êđê. Vei răk tơƀăk mong ki pah ưh hơdrô̆ jing vei răk tơƀăk mong minh kơluăi brŏ, mă oei vei răk minh jơhnơr hơrih, minh tơdrong lui, um ai joh ayŏ kăp gĭt, vă dôm tơdrong tơroi kơ pơlei pơla, tơroi kơ tơdrong hơrih bơngai Êđê ling lang đei tơbang kiơ̆ rok tơdra brông brŏng tơnơ̆m ou.
Viết bình luận