Ndơ glah uk bah nuĭh Bahnar mô âk rup gui, rup gui dơh, bôl dŏng du ntil ri mô geh ntil ndơ tâm ban. Yơn lah, nău ƀư jêng uĕh dơh saơ ngăn lah dak ônh chrêk dŭt uĕh bah ăp ndơ. Nô Nazam Hasharim, năch pâl nđaih Malaixia ŭch rnôk ƀư ngăn mon glah ŭk an gĭt: “Uănh ƀlĭt, gâp ntôn lah ăp ndơ yău tă aơ hang rach năm. Uănh ma răm m’ak n’hanh dơh, dŭt ŭch kơt ăp yuh ƀư glah uk aơ. Gâp gŭ du mông ma knŭng dơi ƀư jêt jêt aơ. Ndrăt lah khân pơng knŭng dŏng ndơ ƀư i mâng. Trong ƀư bah khân pơng êng nkôp đah ăp ndơ gâp gĭt”.

Yơ Y Khel ta nkuăl Kon Braih, n’gor Kon Tum an gĭt nău kan ƀư uk bah nuĭh Bahnar geh mô gĭt bah rnôk geh. Ăp mê̆, ăp yuh ƀư nău kan aơ tâm yan wai mô lah rnôk ru kan. Ƀư glah uk lah neh mpêt, ma neh an sŏk ta nkual dak diăng Đăk T’Băng Giô yor neh ta aơ geh rnoh rbân âk. Lor rnôk sŏk neh, khân pơng way ƀư brah lah du mlâm djăr n’hanh du yăng ndrănh. Mham djăr n’hanh ndrănh dơi mbrih wăr nkual neh lĕ săch n’hanh ôp brah Prao... Jêh rnôk sŏk sĭt, neh dơi ih kro, juh hăch jêh nĕ nsiăng sŏk neh môi kơt rnih. Jêh nĕ, neh dơi an tâm du mpăl si, an dak rpa, juh, pet an dŭt rbân n’hanh geh rnoh krêp âk...

Tâm rnôk mon ndơ bôk năp kơt tâm ban, ƀư săk lor jêh nĕ tât bâr glah uk n’hanh nău ƀư n’glêh dŭt lah nkêt bŭt glah. Nău uĕh tâm nău kan mon uk bah nuĭh Bahnar lah khân pơng knŭng dŏng du đêt ndơ dŏng dơh lah du gâl mâng rla, du blah kưn sat, đêt n’ha si, du lŭ mpăl.

Mô gĭt tât kỹ thuật nsưng ndăch, ndơ tâm nĕ lah bu ur Bahnar dŏng du gâl săk si mô lah mbăl peh rklŭt bôk. Gay jêng săk glah uk, nuĭh bu ur hăn tât hăn rŭch, rwăch tĭng rlơ̆ măt nar. Du ty djôt bah dih, ty ri rbôch tâm trôm glah uk an tât rnôk geh trôm glah. Ƀư tât bâr glah ri tĭng di măt nar. Jŏ jŏ nuĭh mon đŏng bok sat mpêh dak rbôch ta săk glah uk gay ntop dak.

Jêh gâl săk bâr bôk, uk djôt ih 1 nar jêh nĕ ndơ̆ ƀư ndơ djôt. Rnôk nĕ khân pơng gŭ njôr jâng gay glah uk an tơm blu jêh nĕ nkêt ƀư an tâm ban. Yơ Y-Khil an giŭt, nău ƀư rup roh âk mông ngăn n’hanh joi nău tâm rgop dŭt n’hâm rbân đah mpang ty, hăn choat jâng, nău uănh nger bah măt.

Rnôk mon jêh, nkra jêh, an kro 3 nar tâm n’hâm, sŏk lŭ mlâm theng an cẻêk jêh nĕ djôt hăn n’ông ta ŭnh năk jêh nĕ mư djôt gŭch.

Aƀaơ, nuĭh Bahnar hôm e mât trong gŭch glah uk tâm ŭch bah dih trôk, ta ntŭk mô geh sial lăp, dăp long wăr rnoh glah uk tâm trong, bah dih n’hanh kalơ... Ăp ndơ glah uk bah nuĭh Bahnar jrŏng Jơlâng rup rui dơh n’hanh geh nău uĕh văn hóa dŭt êng. Yuh Thanh Ngọc, cán bộ bảo tàng-thư viện n’gor Kon Tum an gĭt:

Glah uk ta aơ kơt an mbĭr dơm, mô geh rup gui. Lơn lah, nuĭh Bahnar ƀư màu đah ntô tơm si lah Tnung. Tâm rnôk gŭch êp jêh, khân pơng sŏk luh jêh nĕ ntô si Tnung dơi nchâm hăch, mbŭk tâm dak m’hing ta săk glah uk, ƀư nklăp 3, 4 rơh kơt nĕ. Ƀư kơt nĕ gay glah uk geh dak ônh chrêk uĕh n’hanh nâp.

Gay ƀư luh du rơh glah uk uĕh an geh nău tâm ntop bah âk nkô̆ nău kơt: trôk nar, ntŭk ƀư, duh nđik, mông nar, âk n’hâm soan. Lĕ rngôch nău nĕ knŭng geh nău ngăch prăl, blău ơm bah nuĭh way mon mư dơi gĭt. Yơ Y khel nkoch, bôl aƀaơ ăp ndơ dŏng dŭt geh ơm ta chợ yơn tâm ăp rnăk nuĭh Bahnar Jơ lâng geh đêt ngăn đêt glah uk:

Ndơ he rwăt ri glah mô kah đah ăp ntil aơ. N’gôn piăng kah. Ăp jay geh 2,3 ndơ kơt aơ. Lah mô n’gôn piăng ri n’gôn piăng m’êt dŭt rbân. Mô lah dŏng an ndrui n’gôn ndrănh, an bôh, moh ndơ dơi an ri an. Tĭng nău way ơm glah uk aơ mô dơi ntlơi.

Bôl ndrĭ, nău ma âk nuĭh yơ Y Khel rwê ngăn aƀaơ lah bu ur mom Bahnar mô ŭch đah nău kan ƀư glah uk way ơm tay.

Mât nău uĕh ơm kăl e gay ntop tay rŏng nău rêh mhe, wât đah tu tơm gay ryơk n’hanh leo nău dơi pah kan mĭn ƀư mhe, nău blău ty bah nuĭh Bahnar kăl e lah nău ƀư khlay. Ŭch dơi mât nău uĕh aơ, nău wât trêng ntĭm nău kan tâm ntŭk gŭ rêh nuĭh Bahnar mư lah nău mât rƀăy kloh na nê̆ ngăn.