Uĕh êng trong ƀư kon mut “Chiăk bŏk” bah nuĭh Jarai
Chủ nhật, 00:00, 29/06/2025 VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang Y Sưng Phê Ja VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang Y Sưng Phê Ja
VOV.M’nông - Tâm ƀư ntlơi môch (way kuăl lah ƀư Pơ Thi) bah nuĭh Jarai ta Tây Nguyên, geh du nău uĕh tam, dơi ƀon lan kâp âk ngăn nĕ lah chiăk bŏk. Nuĭh Jarai kuăl Chiăk bŏk lah Bram. Aơ lah trong ƀư rup kon mut uĕh êng, nuĭh rêh ƀư kon mut jêng chiăk đah ntă bŏk lam săk nuĭh.

Tĭng nău way lah bah rnoi nuĭh Jarai jêh rnôk khĭt, huêng phan hôm e wăr chiău ma, đah nuĭh khĭt n’hanh nuĭh rêh hôm e tâm mâp. Yor nê, ăp nar nuĭh rêh hôm e hăn chop môch nuĭh bên, mpêh koaih kloh uĕh n’hanh djôt piăng dak an nuĭh lĕ khĭt. Jêh đêt năm, nău kan aơ knŭng lôch jêh bu ƀư ntlơi môch. Gay ƀư rup kon mut jêng chiăk bŏk tâm nău ƀư ntlơi môch, kơt ăp huêng chiăk, bu săch ăp dak bŏk rbân, uĕh n’hanh mhing lam săk. Ƀư lơ m’hĭk, lơ klach, lơ kơt chiăk ri lơ uĕh.

Tâm ƀư ntlơi môch đă an geh Chiăk bŏk. Yuh Siu Thỏi, rnoi nuĭh Jarai rêh ta xă Ia Mơ Nông, nkuăl Chư Păh, n’gor Gia Lai, an gĭt:

Tĭng nău way ơm bah nuĭh Jarai rnôk ƀư ntlơi môch an geh chiăk bŏk. Sŏk bŏk ntă ta măt jêng chiăk bŏk”. Nuĭh Jarai an lah ăp Bram lah ăp huêng chiăk ntoh, mât njrăng an nuĭh khĭt bah ăp chiăk lơh, mô lah mpơl saơ bah ăp nuĭh lĕ khĭt plơ̆ đah nău rêh, răm ndrel đah ƀon lan chiău ma nkual jay môch.

Yuh Rơ Châm H’Xuyết, nuĭh Jarai ta xă Ia Mơ Nông, nkuăl Chư Păh, n’gor Gia Lai.

Bu ƀư rup kon mut jêng chiăk bŏk tâm rnôk ƀư ntlơi môch. Rnôk ƀư chiăk bŏk bu an mpôn măt, mpôn săk. Măt ƀư jêng chiăk bŏk m’hing bŏk neh ta măt mô lah wăn măt nglăp ƀư bah tơm si gay nking măt bah nuĭh ƀư chiăk bŏk. Chiăk bok ntĭt nsơ an nuĭh lĕ roh đah nuĭh hôm e rêh.

Nuĭh dơi săch ƀư Bram an ăp nuĭh ngăch dăng, geh nsing nơm. Mon kon mut an blău ngăn, m’hâm ƀư mô an nuĭh êng năl nơm, lah geh năl geh nkô̆ nău lah ăp Bram mô jêh nău kan n’hanh mbra geh chiăk nhŭp.

Yuh Rơ Châm Hà, rnoi nuĭh Jarai, nuĭh ƀon lan xă Ia Mơ Nông, nkuăl Chư Pưh, n’gor Gia Lai.

Chiăk bŏk way ntoh ta ƀư ntlơi môch mô geh nar ngăn ri mô geh. Knŭng bu klô ƀư chiăk bŏk mô di geh bu ur ƀư chiăk bŏk. Wa geh nuĭh têh n’hanh kon se ƀư chiăk bŏk, tĭng nău đă, săch bah nuĭh tơm ntlơi môch. Kăl e nuĭh ƀư chiăk bŏk an wêr mpăng. Nuĭh ƀư chiăk bŏk way lah nuĭh geh ur lĕ roh mô dah mô hŏ geh ur.

Ăp Bram dơi ryơk, an geh rmôt chĭng wơt bah ntŭk ƀư kon mut tât jay môch. Jêh rnôk ƀư chiăk bŏk ta nkual môch, ăp Bram plơ̆ sĭt đah nău rêh ngăn. Ăp nuĭh ƀư Bram ndrel ƀon lan ngêt sa, njroh mprơ, nkoch bri n’gŭr răm.

Yuh H’Uyên Niê, Groi Kruanh Hội bu ur xă Ia Mơ Nông, an gĭt:

Bram ntoh rnôk ƀư ntlơi môch mô di nar ngăn geh. Bram ntĭt nsơ an ăp huêng phan lĕ khĭt, bu sĭt ngêt sa, sa rhơn nar ƀư n’glêh dŭt. Geh nkô̆ lah jêh nar nĕ, bu mô dơi djôt piăng dak tât môch nuĭh lĕ khĭt tay. Bram lah ăp kon nuĭh ngăn yơn bôk săk jêng ăp huêng phan chiăk. Chiăk bŏk dơi hăn tâm nđŭr, hăn wăch jay môch gay tâm nđŭr đah ăp kônh wa tâm jrŏng rnoi, rnăk wâl n’glêh dŭt gay bu hăn bri dak phan đah ri.

Nuĭh Jarai an lah nuĭh lĕ khĭt n’hanh nuĭh rêh hôm e geh tâm mâp. Nkrơh ƀư jêng chiăk bŏk tâm rơh ntlơi môch, mpơl nuih n’hâm rngot klâng, ryơk bah nuĭh hôm e rêh đah nuĭh lĕ khĭt. Bu ŭch huêng phan bah nuĭh lĕ khĭt nking n’gang, kơl an nuĭh hôm e rêh ngăch prăl, ƀon lan geh nău rêh hơm răm, đăp mpăn, uĕh lăng.

 

 

VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang Y Sưng Phê Ja

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC