Iŏk yua pơgang vei lăng ‘long pơtăm păng vei lăng pơrang jĭ pơrăm lơ̆m pơgar cheh phe pơtăm hơlam
Thứ năm, 10:48, 12/06/2025 VOV Tây Nguyên/Thuem tơblơ̆ VOV Tây Nguyên/Thuem tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Tơ̆ pơlei tơm Đà Lạt, dêh char Lâm Đồng, Anih vei lăng găh Choh pơtăm păng Vei lăng ‘long pơtăm - Anih tơm vei lăng găh Choh jang sa păng Cham char jang hơdai vang Pơma dơnuh găh Cheh phe jơ̆p plei teh pơgơ̆r Hop akŏm “Hơlen lăng đei ƀơm đơ̆ng tơdrong pơtăm hơlam lơ̆m pơgar cheh phe truh pơrang pơm pơrăm păng pơtrŭt iŏk yua pơgang vei lăng ‘long pơtăm đei hơnăp jang tơnăp”. Hop akŏm đei tơdrong vang akŏm đơ̆ng dôm bơngai jang khoa hŏk, bơngai vei lăng, anih mơdro sa lơ̆m teh đak, kơdră chĕp kơ̆l dôm anih jang ƀơm truh păng tang măt dôm ŭnh hnam kon pơlei jang chŭn mir tơ̆ dôm dêh char tơring Tây Nguyên.

 

 

Đơ̆ng khei 6 sơnăm 2023, Anih vei lăng ‘long pơtăm - Anih tơm vei lăng găh Choh jang sa păng Hơtŏk tơiung tơring tơring, dang ei ‘noh Anih tơm vei lăng găh Choh jang sa păng Cham char jang hơdai vang Hop akŏm cheh phe jơ̆p plei teh bơ̆jang kiơ̆ hơlen lăng tơdrong jang đơ̆ng pơtăm hơlam lơ̆m pơgar cheh phe truh pơrang pơm pơrăm tơm păng pơtrŭt iŏk yua pơgang vei lăng ‘long pơtăm đei hơnăp jang tơnăp vă hơtŏk tơiung pơm tơlĕch cheh phe kơjăp tơ̆ dôm dêh char Tây Nguyên. Lơ̆m noh, dăr hơlen, dăr lăng, vei lăng pơrang pơm pơrăm păng iŏk yua pơgang vei lăng ‘long pơtăm hăm pơgar cheh phe pơtăm hơlam; hơtŏk ‘lơ̆ng tơdrong kĕ vei lăng păng tang găn pơrang pơrăm ăn kang ƀô̆ jang ki thuơ̆t păng kon pơlei pơtăm cheh phe; hơtŏk ‘lơ̆ng tơdrong dăr hơlen lăng ăn kơ kang ƀô̆ jang vei lăng ‘long pơtăm; hơtŏk ‘lơ̆ng đon hlôh vao păng jang tơnăp vei lăng cham char  ăn kơ dôm anih pơm tơlĕch păng tĕch mơdro pơgang vei lăng ‘long pơtăm tơ̆ Tây Nguyên.

Kiơ̆ kơ Anih vei lăng choh pơtăm păng vei lăng ‘long pơtăm, tơdrong jang pơtăm hơlam cheh phe hăm tiu, sầu riêng dang ei tŏk bŏk đei kon pơlei dôm dêh char Tây Nguyên tơmơ̆t yua vă tơgĕch yua teh păng hơtŏk iŏk yua. Tơdrong jang âu ăn ƀôh đei yua hơnhăk ăn rơđăh rơđong, tơ jur tơdrong kơhret hơdrông phă păng hơtŏk lơ ‘long pơtăm. Mă lei, tơ̆ lơ tơring, kon pơlei oei pơtăm hơdrô̆ cheh phe pơm ăn kơ ‘long ƀônh đei ưh kơ ‘lơ̆ng tơ̆ hơnăp dôm pơrang pơrăm. Oei hăm tơdrong jang pơtăm hơlam, ưh kơ đei tŏ sĕt kon pơlei băt iŏk yua pơgang vei lăng ‘long pơtăm liơ vă kơ trŏ lăp.

Ƀok Nguyễn Quý Dương, Phŏ Kơdră Anih vei lăng Choh pơtăm păng vei lăng ‘long pơtăm akhan, tơdrong ‘nâu kăl kơ jăh hơmet ming vă hơtŏk ‘lơ̆ng tơmam: “Kŭm oei tôch kơ lơ kon pơlei tam mă đei hlôh rơđăh tơdrong iŏk yua pơgang, mă loi ‘noh jĭ ƀơ̆t mă pơtăm hơlam thoi noh ‘noh athei yua pơgang thoi yơ vă kơ iŏk đei yua vei lăng hơdrông pơm pơrăm mă lei kŭm vei sơđơ̆ng ‘lơ̆ng ăn ‘long pơtăm tơm kŭm nhen ‘long pơtăm hơlam. ‘Nâu jĭ 1 long nol tih lơ̆m trong jang truh âu kơnh hơmet pơ ‘lơ̆ng anih jang tơmam vă vei sơđơ̆ng cheh phe hơtŏk tơiung kơjăp”.

Dăr hơlen lăng đơ̆ng Anih vei lăng ‘long pơtăm tơ̆ 3 dêh char Kon Tum, Đắk Lắk păng Lâm Đồng ăn ƀôh, pơgang hóa học oei đei kơsô̆ lơ lơ̆m vei lăng hơdrông, pơrang jĭ, ƀơ̆t mă dôm trong jang sinh học păng ki thuơ̆t choh pơtăm akŏm ‘nao lăp yak blŭng đei tơmơ̆t yua. Hơmơt kơ rơkăh kơsô̆ pơgang lơ̆m dôm tơmam cheh phe, tiu, sầu riêng oei jing tơdrong tơtăm kăl kơ đei hơnơ̆ng bơngơ̆t truh vei lăng kơjăp hloh.

Vă tơplih ‘lơ̆ng tơdrong ‘nâu, ƀok Phạm Quang Trung, Kơdră tang măt Hop akŏm Cheh phe Jơ̆p plei teh tơ̆ Việt Nam, pơkăp gô hơnơ̆ng hơdai hăm dôm anih jang kơpal lơ̆m teh đak tŭn pran tơdrong pơjing khŭl jang pơtho ki thuơ̆t trŏ lăp hăm dôm tơdrong hơgăt ‘lơ̆ng apŭng plĕnh teh. Tơgŭm anih jang cheh phe Tây Nguyên ƀrư̆ ƀrư̆ yak mơ̆t hơdai jrŭ lơ̆m trong jang kơjă jơ̆p plei teh, hơtŏk ‘lơ̆ng tơdrong kĕ pơjei păng hơtŏk tơiung kơjăp.

 “Vă pơtho pơhrăm păng hơtŏk ‘lơ̆ng đon hlôh vao ăn kon pơlei ‘noh bơ̆n kăl kơ đei dôm tơdrong hơlen lăng hơdăh, đei dôm tơdrong tơchĕng hơlen vă tơlĕch ăn dôm trong jang tơplih trŏ lăp hăm tơdrong hrei ‘nâu. Dăr hơlen, chih tơmơ̆t păng hơmet ming dơ̆ng dôm hla ar chih răk mă lăp hăm dôm tơdrong ‘meh vă ‘nao. Kiơ̆ đơ̆ng ‘noh, pơgơ̆r dôm lăm pơhrăm pơih să ăn kơ kon pơlei jang chŭn mir vă chih tơmơ̆t dôm tơdrong hlôh vao ‘nao, ‘meh vă ‘nao đơ̆ng apŭng plĕnh teh”.

VOV Tây Nguyên/Thuem tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC