A môi toăng hngêi dêi pôa Krăjan Ha Xuyên ối a tơdế thôn Dà Teh, cheăm Dà Mrông, tơring Đam Rông rơnó kố, hiăng tâng idrâp hdrong prế rêi kâ hlá loăng yâu. Hiăng 75 hơnăm, la pôa xuân ối lo lăm ngăn dêi chiâk dêi deăng, rak ngăn mâu xiâm loăng plâi, kêi hlá yâu vâ djâ vêh a hngêi păn chĕm hdrong prế.

Preăng ai ngế ki ‘nâi nhên krâ pơlê thôn Dà Teh nôkố, pôa châ kuăn pơlê loi tơngah kân khât, la mâu hơnăm hdrối mê hía nah, cho ngế ki mot tung khu Fulro, ối tung kong. 50 hơnăm hdrối nah, drêng xiâm châ 25 hơnăm, pôa mot tung khu Fulro, châ pôk pro “Đăi tă”, klêi mê, pôk pro “Kăn Kuân khu 4 tíu xiâm tơnêi têa”, “Kăn pơkuâ hnê ngăn kong pơlê Langbiang”.

Laga, klêi kơ’nâi vâ chê 12 hơnăm rêh kâ ối tung kong kế, ngo ngối, pôa hiăng hdâ prếo vêh ƀă pơlê pơla. Tơdroăng ki hơ-ui gum, tơveăng dêi khu kăn hnê ngăn ƀă tơdroăng ki ai tuăn hơ-ui pâ dêi kuăn pơlê hiăng gum ăm pôa Krăjan Ha Xuyên chôa ‘lâng vêh rêh ối, pêi cheăng kâ, pro hên vâi krâ-nhŏng o rơhêng loi tơngah:

“Ai 12 hơnăm hơngế dêi ing kơdrâi kuăn, hâi kố ối akố, hâi ki ê lăm tíu ê, pro dêi tơdroăng rêh ối chiâng rơmêi. Ing mê, á hiăng tơmiât nhên kal athế prếo vêh a hngêi tê. Drêng mê nah, a xâu vâi rup kroăng phak kaih tăo, rup kroăng phak tung hngêi rơmăng, á xâu ó khât. La drêng prếo vêh a  pơlê, apoăng á lăm tối a Kŏng an kong pơlê Lâm Đồng, drêng mê nah, Kăn pơkuâ Kŏng an cho pôa  Vũ Linh. Á ối tung mê châ ôu kâ phâi niân, ôh ta xê tro rup djâ lăm kaih tăo, ôh tá tro rup djâ ngi tíu ê. Á veăng pêi cheăng ăm khu kŏng an kong pơlê, tí tăng tối tíu ki Fulro hmuâ ối, pro đông, drêng hiăng klêi hnoăng cheăng mê Kŏng an Lâm Đồng ăm á prếo vêh dêi a pơlê, cho a tơring Lạc Dương. Drêng mê nah, xuân ai môi ngế ki pơtroh kơthô dêi kŏng an tối, athế Khu hnê ngăn Kŏng an kong pơlê pơcháu hnoăng cheăng ăm á. Kơ’nâi mê, á xuân hiăng pro Kăn hnê ngăn Măt trâ̆n dêi cheăm Dà Mrông, pơtối mê nếo châ xing xoăng hnoăng cheăng ngăn hngêi kơmăi hrik têa tôh klâng chiâk dêi cheăm”.

Ôh ti xê to pôa Ha Xuyên, hên ngế hdrối nah ki hmâ lăm tiô Fulro klêi kơ’nâi prêó vêh dêi a pơlê hiăng châ khu kăn hnê ngăn tơring, cheăm a kong pơlê Lâm Đồng tŏng gum ăm thế pêi chiâk pêi deăng mơnhông dêi tơdroăng erêh, tơniăn tung rêh kâ ối. Tiô pôa Liêng Hót Ha Hai-Phŏ Kăn hnê ngăn tơring Đam Rông tối, mâu vâi ki tro hyông troăng roh hdrối nah nôkố hiăng châ ai troăng hơlâ tŏng gum ăm mung liăn ing hngêi rak liăn, hbru gum hdrê loăng, hdrê mơnăn păn, mĕn mơjiâng hngêi ing mâu tơdroăng pơkâ xiâm dêi tơnêi têa. Ing mâu ngế ki kơtiê xahpá, mê nôkố, tâi tâng vâi ki mê hiăng chiâng mâu ngế ki tơrŭm cheăng, veăng gum kơdroh tah lôi khôi túa, vêa vong ki ôh pa tơtro ƀă thăm mơdêk tung pêi chiâk pêi deăng:

“Hdrối nah, hên vâi krâ-nhŏng o tro hlôp vâi pơlông djâ, prôk tiô vâi chiâng hyông troăng, drêng prếo vêh dêi tơdroăng rêh kâ ối rêm hâi tiah kuăn pơlê hmâ. Tâng vâi ki ê cho rơpŏng ki kơtiê mê vâi xuân châ tŏng gum ăm kế tơmeăm, liăn ngân. Vâi xuân châ tŏng gum ngăn khât, xuân châ ăm mung liăn ngân rôe hdrê loăng, hdrê mơnăn păn. Klêi mê, tŏng gum ăm vâi pro hngêi ối tiô Tơdroăng ki xiâm dêi tơnêi têa, Tơdroăng têa tah lôi hngêi trăng pơtân, hngêi xi kơchoh, xua Chin phuh ki tŏng gum xiâm. Tung khu ki kố, ai mâu pôa ki châ kuăn pơlê loi tơngah kân khât, ai rơkong tơpui ki xêt, kơnâ tung pơlê pơla, cho mâu ngế ki lĕm tro, djâ troăng ahdrối tung tơdroăng tah lôi khôi túa, vêa vong ki ôh pa tro, klêi mê, mơhnhôk, hnê tối ăm vâi krâ-nhŏng o kơdo mơ-eăm pêi chiâk pêi deăng, kơhnâ mơ-eăm pêi cheăng kâ, rêh ối tung pơlê pơla”.

Tơdrêng ƀă Đam Rông, a mâu tơring ki ê môi tiah Lạc Dương, Lâm Hà, Đức Trọng ƀă hên mâu tơring ki ê, tơdroăng cheăng ki tơdah xo mâu ngế ki tro hyông troăng, hdrối nah tro tiô khu Fulro hiăng châ pêi pro tơdrêng, bô bối dêi pó. Mâu ngế ki tro hyông troăng vêh lĕm ôh tá ai tơdroăng tro pơrah mê ối châ gum ‘na khăm pơlât, tơdroăng ăm mung liăn ngân vâ mơnhông pêi cheăng kâ, tŏng gum tơ’lêi hlâu vâ mơnhông rêh ối môi tiah mâu vâi ngế ki ê há.

Tiô Thươ̆ng tă Lê Công Duy-Kŏng an kong pơlê Lâm Đồng tối, ki păng ‘nâng tơdroăng ki mơnhong pơlê cheăm ƀă ivá ki vâ pơhlêh ó rơdêi hiâm tuăn dêi pơlê pơla mê cho tơdroăng cheăng ki kal, veăng gum ăm mâu ngế ki tro pơlông djâ pêi pro mâu tơdroăng ki ôh tá tro ƀă luât tơnêi têa vâ vâi ai tơdroăng rêh kâ ối tơniăn lĕm, ai hiâm mơno lĕm môi tiah mâu vâi ki ê há:

“Mâu troăng hơlâ ki tŏng gum ‘na khăm pơlât, gum ‘na hdrê loăng pêt, mơnăn păn pơrá ôh tá ai tơdroăng ki pơrah mâu ki kố ki tá. Kơ koan kŏng an mô mơnêi hmâ trâm mâ vâi, tơpui tơno ƀă châ hla ‘nâi nhên mâu tơdroăng ki pá puât mê kô ai rơkong tơpui tối tro a mâu kăn hnê ngăn vâ khu kăn pơkuâ cheăm, tŏng gum, rak ngăn kơ vâi. Xua ti mê, vâi hiăng châ mot rêh ối, cheăng kâ tung pơlê pơla tơniăn, rêh kâ ối ƀă pơlê, hmiân tuăn vâ pêi cheăng kâ, pêi chiâk pêi deăng. Tâng vâ tối, vâi cho môi tung mâu khu ngế ki kơhnâ khât vâ rak vế krá tơniăn tơdroăng rêh ối tung pơlê cheăm dêi kơpong hdroâng kuăn ngo, ôh tá ăm kh Fulro châ pơlông djâ pêi pro mâu tơdroăng ki ôh tá tro luât a kong pơlê Lâm Đồng tiah hdrối nah xếo”.

Ki păng ‘nâng ăm hlo, Lâm Đồng cho môi tung mâu kong pơlê ki bâ eăng a Tây Nguyên ‘na troăng hơlâ ki tŏng gum, hnê pơhlêh tuăn mơno, veăng gum mơngế ki hdrối nah tro hyông troăng vâ vêh rêh ối, cheăng kâ lĕm tro. Ing hiâm tuăn ki ‘nâi hơ-ui pâ dêi khu kăn hnê ngăn ƀă rêm pơlê pơla, thôn pơlê ing mê hiăng veăng mơjiâng kơpong tơnêi ki tơniăn dêi kơpong kong kế, ngo ngối, tíu ki ai mâu ngế tro hyông troăng chôu phut kố hiăng tâng ối krá tơniăn, veăng gum kơhnâ khât vâ mơnhông dêi pơlê cheăm, tơbêng tơdroăng tơrŭm pơla mâu khu hdroâng mơngế.