
Tơgĕch năr pơdơh hơtuch giĕng vă pơtho kon drŏ nglo hơdruch pơhrăm tôn chĭng kram, ‘nhŏng Y Duyệt Niê, oei tơ̆ plei Phơng, xăh Ea Tul, dêh char Đắk Lắk tơroi, ‘nâu jĭ jơ năr kăp gĭt vă sư ‘măn tơdrong ‘mêm hăm kon hơ ‘lơ̆p. Pơđĭ klo kăn măr sư vang pơm thây kô pơtho ngăl, mă lei tă kơ năm pơtho hơtăih kơ hnam, jơ bơ̆jang đĭ kơ năr pơm ăn tơdrong vei lăng kon hơ ‘lơ̆p ưh kơ ƀônh kiơ. ‘Nhŏng Y Duyệt, roi tơbăt, pơtho kon tôn chĭng ưh khan lăp vă chĕp vei tơdrong joăt ‘lơ̆ng Ê Đê đĕch, mă oei jing tơklep hơdai tơdrong ‘mêm kơ eng đơ̆ng dôm jơhnơr lơ̆m ŭnh hnam:
“Ŭnh hnam ling lang vang tơroi băl dôm tơdrong chơt, dôm tơdrong hiôk hian păng mă loi ‘noh jĭ dôm tơdrong jang mă kon hơ ‘lơ̆p gơh jang đei ‘noh vang hơdai pơdŏng băl. Ĭnh ling lang tơtă kơ đe kon hơrih tơpăt, ‘lơ̆ng. Đei jơ rơ hơi, mă loi ‘noh jĭ năr pơdơh hŏk ‘noh pơtho kon tôn chĭng hmă dăh mă chĭng kram păng vă kơ kon ĭnh tơƀơ̆p pơma dơnuh hăm bôl buăl, hăm dôm bơngai ‘lŏ kră, mă loi ‘noh jĭ bơngai gơh băt, hlôh đei kơjă kăp gĭt tơdrong joăt sa kơ bơngai Ê Đê”.

Hăm bơngai jang chih hla ar tơroi Đàm Thị Thuần, oei tơ̆ phường Tân Lập, tơdrong jang pơm ăn kơ sư hơnơ̆ng năm jang hơtăih, jơ năr ưh kơ sơđơ̆ng. Tơdrong hlôh băt păng tơgŭm đơ̆ng dôm bơngai lơ̆m ŭnh hnam ‘noh jĭ hơnih gơnang vă sư pơm hơtŏ đơ̆ng tơdrong jang păng ŭnh hnam. Mŏ Thuần chơt hơiă: ƀơ̆t lăp tơdrong jang đơ̆ng sư jing tơdrong tơgoăt hơdai dôm bơngai lơ̆m ŭnh hnam, pơm jing dôm tơdrong kăp gĭt hơdrô̆ tôch kơ gĭt kăl.
“Ĭnh đei tơgŭm tôch kơ lơ đơ̆ng dôm bơngai lơ̆m ŭnh hnam, yua kơ ĭnh đei 1 hnam dơnŏ iĕ tôch kơ hưch hanh tơdrong jang chih hla ar tơroi. Klo ĭnh kŭm hơnơ̆ng năm jang hăm hla ar chih tơroi, kon drŏ nglo ‘noh tơ gĕch dôm năr pơdơh hŏk kŭm vang chih dôm ƀai chih iơ iĕ vă yua dôm hlak jên chih ƀai ‘noh răt dôm tơmam yua mă sư ‘meh vă. Dôm ‘măng năm chă ngôi kơ ŭnh hnam ưh kơ hơdrô̆ ‘noh jĭ năm chă ngôi đĕch mă lăng nhen lĕ dôm ‘măng năm jang yan âu đơ̆ng bơngai chih hla ar tơroi. Dôm tơdrong tơroi nhen lĕ trong tơƀôh ăn pơih hơnăn ƀai chih tơroi ăn băl”.
Kiơ̆ mŏ Nguyễn Minh Trang, tơ̆ phường Tân An, Đắk Lắk, mă chăl yơ tơdrong vei lăng tơdrong hơrih sa hiôk chơt athei đei tơdrong vang tơgop đơ̆ng pơđĭ 2 pang ngăl, ưh gơ̆h pơjao tơdrong ‘nâu ăn hơdrô̆ đe drŏ kăn đĕch. Mă lei lơ̆m tơdrong hơrih sa hrei ‘nâu, drŏ kăn athei hơmet tơdrong jang mă lăp, păng kăl hlŏh dơ̆ng đĭ đăng bơngai lơ̆m hnam athei tơgŭm băl pơvih pơvăn.
“Inh tơchĕng mă tơdrong jang yơ đe drŏ kăn athei jing bơngai hơlen năng păng klăih song tơdrong jang mă lăp lơ̆m hnam, ‘nŏh jĭ tơdrong tôch gĭt kăl. Inh pŭn đei unh om hlôh vao. Klo kăn măr nhi vang tơgŭm băl pơvih lơ̆m hnam. Nhen pai gŏ, hơpuih, sut hnam…, mưh hơkăn ưh văn ‘nŏh klo jang, mưh klo ưh kơ tom ‘nŏh hơkăn jang; kon hơ ‘lơ̆p ‘lŏ bơih athei vang pơvih lơ̆m hnam hai”.

Ƀok Lê Phúc Long, Phŏ Kơdră Anih vei lăng jŏh ayŏ kơ dŏ xoang, tơplŏng kơdâu păng chă tơmang lăng dêh char Đắk Lắk, akhan, tơdrong hơrih sa chăl ‘nao đei lơ tơdrong kơhret oei pơm tơplih tơdrong arih xa lơ̆m unh hnam. Tơdrong lơ jơhnơr arih xa hơdai roi tŏ sĕt, tơdrong oei xa, pơma xa đơ̆ng dôm jơhnơr nhen roi pha yoa đơ̆ng kơmăy kơmŏk ‘nao, tơdrong bơ̆ jang păng anih jang. Tơ̆ hơnăp tơdrong ‘nŏh, Đảng păng teh đak hlôi tơlĕch lơ trong jang, tơdrong tơgŭm vă hơtŏk tơdrong pơjing unh hnam lơ̆m chăl ‘nao.
Ƀok Lê Phúc Long, akhan, rim unh hnam athei pơjing đei tơdrong atŭm vă dôm bơngai lơ̆m hnam ngôi hơdai, roi ‘mêm băl.
“Hrei ‘nâu vă gơ̆h đei 3-4 jơhnơr hơrih hơdai lơ̆m 1 unh hnam ‘nŏh tôch pơmat tat. Yoa thoi noh mă bơ̆n athei đei lơ tơdrong jang vă pơm thoi yơ mă đơ̆ng bơ̆jang gleh hrat, hrăt hrin, hăm tơpôl tŏk pran nhen hrei ‘nâu mă lei oei ‘măn đei jơnăr ăn unh hnam. Kiơ̆ đơ̆ng dôm tơdrong jang nhen pơgơ̆r thi ăn hnam dơnŏ, dôm tơdrong ngôi pơchơt ƀơm truh tơ̆ unh hnam vă tơƀôh jơhngâm đon ‘mêm băl, tơgŭm băl. Kiơ̆ đơ̆ng ‘nŏh hơpơi ‘mĕh pơm thoi yơ lơ̆m rim unh hnam đei tơdrong pơvei ‘lơ̆ng, hơrih sa hiôk chơt, phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng ‘nŏh tơpôl gơ̆h tŏk pran”.

Vei kơjăp pla unh hiôk chơt lơ̆m unh hnam ưh kăl bơ̆ jang dôm tơdrong tih kiơ, mă sư athei bơ̆ jang pơtơm đơ̆ng dôm tơdrong iĕ, vang tơgŭm băl, hlôh vao băl păng ‘mêm băl lơ̆m rim năr đơ̆ng dôm bơngai lơ̆m unh hnam. Mă đơ̆ng tơ̆ pơlei pơla hơtăih yăih dăh mă tŏk bŏk tơring kơdrâm, lăp kăl rim bơngai vang tơgop tŏ sĕt jơhngâm đon ‘mêm, tŏ sĕt đon pơngơ̆t ‘nŏh hnam dơnŏ gô ling lang chơt hiôk, jing anih gơnang tôch kơjăp ăn trong yak lơ̆m chăl arih kơ rim bơngai.
Viết bình luận